Otkud naziv "Badnji dan" i koji zadatak badnjak donosi domaćinima: Zašto se pali ovo drvo?
Poseban deo badnjaka se daje domaćici iz jednog interesantnog razloga
Božić kao praznik ne može da se zamisli bez badnjaka.
Badnjak je uvod u praznik, te sve pripreme počinju upravo traganjem za ovim drvetom ranom zorom na Badnji dan. Iako je danas nešto pristupačnije i lakše doći do grana badnjaka, i dalje se u nekim kućama neguje tradicija da se po njega odlazi u šumu. O ovome, ali i o drugim verovanjima i simbolikama za ovo drvo, govorila nam je Vesna Marjaović, etnolog.
Šta simboliše badnjak?
- Badnjak je prema verovanju povezan sa dušama predaka, jer se verovalo da se duše predaka nastanjuju u cerovom ili hrastovom drvetu.
Osim toga, iz stare slovenske religije sačuvano je i verovanje da je badnjak povezan sa bogom Perunom, kao vrhovnim slovenskim bogom. Međutim, nalaganje badnjaka je bilo poznato i drugim narodima širom Evrope u predhrišćanskom vremenu - navodi etnolog.
Ipak, u hrišćanstvu badnjak dobija novo značenje. Ovo mlado drvo, obično hrastovo, simbol je Isusa Hrista.
Loženje badnjaka predstavlja toplinu Hristove ljubavi, navodi se na sajtu Srpske pravoslavne crkve. Badnjak je i podsećanje na drvo koje su pastiri doneli u pećinu kako bi se tek rođeni Bogomladenac zagrejao u hladnoj pećini.
Ko odlazi u seču badnjaka i koja je prava procedura?
Naša sagovornica navodi da u seču badnjaka odlaze muški članovi porodice pre svitanja, u zoru. Badnjak seku u rukavicama, a prvi iver nose domaćici kako bi bilo više kajmaka.
Seče se tako da padne na istok. Mesto gde je presečeno drvo posipa se vinom i pšenicom i ostavlja se deo kultnog kolača. Potom isečeni deo muškarci nose na ramenu a na rukama imaju rukavice. Po donošenju badnjaka ostavlja se na istočni deo zida kuće, spolja. Uveče se unosi u kuću pošto se prethodno iseče na tri do pet oblica i nalaže na ognjište. Pored njega se bdi da ne izgori već samo da pregori.
Ovim činom su naši preci verovali da pomažu "mladom suncu" da ojača.
Odakle naziv Badnji dan i Badnje veče?
- Badnji dan, tj. Badnje veče je veravotno sintagma potekla od bdenja, jer je to noć kada se ne spava i bdi u iščekivanju praznika rođenja Isusa Hrista ali i novog doba, nove godine i novog vegetacionog perioda - govori Marjanović za naš portal.
(Ona.rs)