Jelica i vojvoda Prijezda ispisali su legendu o gradu večne ljubavi: Stalać je srpska Verona

Posle obnove, kula Todora od Stalaća mogla bi da bude izuzetno atraktivna turistima, jer je prati istinita priča o bezuslovnoj ljubavi koja je, nažalost, tragično prekinuta

Na obroncima Mojsinjske planine kod Stalaća, na ostacima antičkog grada u 14. veku podignuto je utvrđenje Todora od Stalaća, poznato i kao Todorova kula.

Smatra se da ju je podigao knez Lazar Hrebeljanović, u isto vreme kad je nastao i Kruševac.

Preporučujemo

Masivni bedem sa hodnom stazom i impoznatnom donžon kulom štitio je najuže gradsko jezgro Stalaća od najezde Turaka.

Danas, na lokalitetu koji se popularno naziva “kula” postoji jedan dobro očuvan zid.

Ali, legenda o večnoj ljubavi i Stalaću koji mnogi nazivaju “srpskom Veronom” živi i dalje - što kroz pesmu “Smrt vojvode Prijezde”, što kroz priču koja se vekovima prenosi s kolena na koleno.

Ko su bili ovdašnji Romeo i Julija, barem po načinu na koji su napustili ovaj svet, i dalje se ne može sa sigurnošću tvrditi.

Zapravo, zna se samo da se “naša Julija”, koja je rođena i živela mnogo pre one Šekspirove, zvala Jelica, dok je njen suprug u narodnoj pesmi ostao upamćen kao vojvoda Prijezda, a u pričama koje se prenose s kolena na koleno Todor. Otud i naziv kule - Todorova kula ili kula Todora od Stalaća.

U pesmi koju je zabeležio Vuk Stefanović Karadžić, vojvoda Prijezda i njegova verna ljuba Jelica zajedno su skočili sa Todorove kule u Moravu kad su Turci osvojili Stalać.

Tešku odluku o zajedničkom odlasku u smrt donela je upravo Jelica:

“O, Prijezda, dragi gospodaru,

Morava nas voda othranila,

Nek Morava voda i sahrani!”

Po drugoj teoriji, verna ljuba Jelica skočila je u Moravu kad je njen suprug Todor, koji je branio kulu od Turaka, izgubio život u borbi upravo u donžon kuli. Udovica velikog junaka nije htela da padne u ruke Turcima, pa je okončala život skokom sa kule u reku.

Kula Todora od Stalaća predstavlja kulturno dobro od velikog značaja. Odavno postoji inicijativa da Todorova kula bude obnovljena, kako bi i u Rasini bilo što više turista, kao što je to slučaj sa Ramom i Golupcem posle obnavljanja tamošnjih utvrđenja - dospeli su na listu najposećenijih lokaliteta u Srbiji.

Foto: Ivan Strahinić

(arhivske fotografije)

(Ona.rs)