One su osnovale etnokoreologiju: Sestre Ljubica i Danica Janković, prve žene etnomuzikolozi u Srbiji

Fotografije: Legat sestara Janković – Narodna biblioteka Srbije

One su dve rođene sestre koje su se potpuno posvetile istoj naučnoj oblasti i u njoj dostigle vrhunac.

Preporučujemo

Sestre Ljubica i Danica Janković bile su prve žene u Srbiji koje su se bavile etnomuzikologijom, a u  istoriji nauke su priznate i kao začetnice nove naučne discipline – etnokoreologije.

Jankovićeve su napisale knjigu "Narodne igre" u čak osam tomova, u okviru koje se bave istraživačkim i etnokoreološkim radom koji obuhvata igre iz Srbije, Vojvodine, Crne Gore, sa Kosova, iz Bosne i Hercegovine, Makedonije, Hrvatske, Dalmacije i određenih područja Slovenije.

Ove dve neverovatne žene posvetile su ceo život sakupljanju i proučavanju tradicionalnih igara, pesama i običaja, a ljubav prema srpskoj nauci i kulturi bila je porodična. Sa majčine strane književnim radom bavili su se mitropolit Mihailo (Jovanović), pisac Atanasije Stojković, istoričar Dimitrije Jovanović, kao i sama majka Draga. Otac Stanislav bio je poštanski službenik, a Ljubičin i Daničin brat od strica bio je pesnik Danilo Janković. Međutim, na njih dve najveći uticaj imali su ujaci Tihomir i Vladimir Đorđević, vrsni etnolog i kompozitor.

Fotografije: Legat sestara Janković – Narodna biblioteka Srbije

Starija sestra Ljubica, kako piše Vikipedija, rođena je 8. jula 1894. godine u Aleksincu, a mlađa Danica 19. maja 1898. u Lešnici, u Podrinju. Imale su i sestru Milicu, ali o njoj nema značajnijih podataka. Poznato je da su obe završile gimnaziju u Beogradu.

Ljubica je diplomirala na Filozofskom fakultetu, gde je studirala Jugoslovensku i uporednu književnost, srpski i grčki jezik, kao i srpsku istoriju. Poznato je i da je deo studija provela u Austriji, Nemačkoj, Engleskoj i Francuskoj. Radila je kao profesor Četvrte i Druge gimnazije u Beogradu tokom 20-ih godina prošlog veka, a potom kao saradnik Etnografskog muzeja u Beogradu sve do 1951. godine, kada je penzionisana kao kustos.

I Danica je studirala na Filozofskom fakultetu u Beogradu, Jugoslovensku i uporednu književnost sa teorijom, kao i srpsku istoriju, francuski i engleski jezik. Dve godine je provela i na studijama književnosti u Engleskoj na Oksfordu, a potom je angažovana kao suplent gimnazije u Tetovu i  profesor u Ženskoj učiteljskoj školi u Beogradu. Od 1931. godine u radila je u Univerzitetskoj biblioteci, odakle se penzionisala 1951. godine.

Dania Janković / Fotografije: Legat sestara Janković – Narodna biblioteka Srbije

Godine 1947. Danica je postavljena za honorarnog naučnog saradnika Etnografskog instituta Srpske akademije nauka, dok je Ljubica 1963. godine izabrana za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti.

Sestre Janković počele su da se bave etnomuzikologijom tokom 1934. godine, kada su objavile svoje prvo zajedničko delo "Narodne igre I" i promovisale svoj originalni sistem. One su opisivale igre iz kojih se vidi odnos koraka prema melodiji, zatim nastajanje, tok i završetak koraka i pokreta, njihova transformacija u druge korake i pokrete, njihovo trajanje i pauze. Opisi daju i položaje i putanje igrača, kao i njihov odnos u svim formacijama i transformacijama.

Ljubica je 1937. godine u Etnografskom muzeju u Beogradu osnovala Arhiv o narodnim igrama i od 1939. vodila je Odeljenje za muzički folklor, dok je u svojoj kući održavala i kurseve narodnih igara.

Ljubica Janković / Foto: Wikipedia

Njihova zbirka istraživanja narasla je na osam tomova knjiga pod zajedničkim nazivom "Narodne igre", koje su štampane od 1934. do 1964. godine. Napisale su i devetu, ali ona nije izdata. Svaka od ovih knjiga sadrži vredne teorijske rasprave, zapise igara i melodija i crno-bele fotografije.

Pored ovih knjiga, napisale su i druge brojne radove vezane za probleme etnokoreologije od strukture igara, tipove igara, zapisivanje igara, odnos igre i muzike, stil i tehniku igranja, obredne igre, psihološke osnove igranja, ulogu žene u igri, način sakupljanja igara na terenu, vaspitnu ulogu i čuvanje igara itd. Njihova dela ostala su poznata po tome što su terminološki jasni, čitljiva, precizna i namenski pisana za širu publiku.

Ove rasprave i studije koje su zasnovale na sopstvenom sistemu, bile su veoma zapažene u svetu i izdavane su u brojnim stranim zbornicima i časopisima.

Sestre su ceo život provele zajedno u porodičnom domu u Beogradu, u nekadašnjoj Podrinjskoj ulici broj 2. Kako prenosi Vreme, obe su dugo bolovale (jedna od štitne žlezde, druga od dijabetesa) i jedna drugoj pomagale. Danica je preminula 18. aprila 1960, tri godine kasnije majka Draga, a Ljubica 3. maja 1974. godine. Počivaju u porodičnoj grobnici na Novom groblju u Beogradu.

(Ona.rs)

Pošaljite nam Vaše snimke, fotografije i priče na broj telefona +381 64 8939257 (WhatsApp / Viber / Telegram).

Povezane vesti

Ona.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.