Umrla jedna od najvećih britanskih zvezda u istoriji: Otišla je neponovljiva Dama Džoan Plaurajt

Smrt Dame Džoan Plaurajt, 16. januara 2025. godine, označila je kraj jedne ere u britanskoj umetnosti. Sa svojih 95 godina, Plaurajt je živela život koji je bio utkan u samo srce pozorišta i filma, dok je njeno ime ostalo sinonim za veličanstvenu umetničku posvećenost. Iako mnogi pamte njen brak sa legendarnim serom Lorensom Olivijeom, njeno lično nasleđe kao glumice ostaje jednako impozantno. Ona je bila simbol strasti, discipline i ljubavi prema umetnosti, ostavljajući generacijama umetnika primer kako živeti i stvarati za scenu i publiku.

Rani život: Iskrena strast prema umetnosti

Rođena 28. oktobra 1929. godine u malom gradiću Brigz u Linkolnširu, Džoan En Plaurajt je odrasla u skromnoj porodici, daleko od glamura pozorišta koje će kasnije postati njen dom. Kao dete, Džoan je pokazivala urođeni dar za glumu, nastupajući u lokalnim amaterskim produkcijama. Već sa 15 godina osvojila je nagradu za svoj rad u amaterskom teatru, što je postavilo temelj za njen budući poziv.

Nakon završetka srednje škole, Džoan je dobila stipendiju za studije na prestižnoj školi Old Vik u Londonu. Njena posvećenost i talent brzo su je izdvojili među kolegama. Plaurajt je već tada razumela dubinu glumačkog poziva, opisujući ga kao "disciplinu koja traži celog čoveka, ali zauzvrat pruža priliku da dotaknete srca i umove."

Uspon na Vest Endu: Početak legende

Plaurajt je svoj profesionalni debi na londonskoj sceni ostvarila 1948. godine, a do sredine 1950-ih postala je nezaobilazno ime u britanskom pozorištu. Pridružila se čuvenom Kraljevskom dvorskom teatru (Royal Court Theatre), gde je briljirala u savremenim delima, uključujući predstave "The Crucible", "Major Barbara" i "Saint Joan". Kritičari su je opisivali kao glumicu izuzetne dubine i harizme, sposobnu da publiku uvuče u najskrivenije slojeve ljudskih emocija.

Njen proboj na međunarodnoj sceni dogodio se 1960. godine, kada je osvojila prestižnu Tony nagradu za ulogu u predstavi "A Taste of Honey" na Brodveju. Ova uloga je potvrdila njen status ne samo kao britanske, već i svetske glumačke zvezde.

Ljubav i umetničko partnerstvo sa ser Lorensom Olivijeom

Godina 1957. bila je prekretnica u životu Džoan Plaurajt.

Od 1953. do 1961. godine, Džoan Plaurajt bila je u braku sa Rodžerom Gejdžom, poznatim britanskim glumcem, ali sudbina je imala drugačije planove za nju. Tokom rada na predstavi "The Entertainer" 1957. godine, Džoan se upoznala sa serom Lorensom Olivijeom, jednim od najvećih glumaca u istoriji. Njihova strastvena veza započela je dok su oboje bili u brakovima - Olivije je bio u braku sa slavnom Vivijen Li, dok je Plaurajt bila sa Gejdžom.

Olivije je nakon 20 godina okončao brak sa Vivijen Li, a Džoan se razvela od svog supruga. Njihova ljubavna priča, iako prožeta skandalima u javnosti, bila je duboko intenzivna i autentična. Venčali su se 1961. godine i započeli zajednički život koji je postao sinonim za umetničku posvećenost i zajedničku podršku.

Zajedno su dobili troje dece - dve ćerke, Tamsin i Džuli Kejt, koje su kasnije postale glumice, i sina Ričarda, koji se posvetio režiji i pisanju. Njihov porodični život često je bio isprepleten s pozorišnim i filmskim projektima, jer su i Džoan i Lorens posvećivali svaki deo svog bića umetnosti, dok su se istovremeno trudili da očuvaju toplinu porodičnog doma.

Njihov brak trajao je sve do Olivijeve smrti 1989. godine, iako su oboje često govorili o izazovima koje su zajedno prevazilazili. Džoan je u intervjuu iz 2001. godine za "The Guardian" izjavila:

- Naša posvećenost bila je potpuna. Toliko sam ga volela da bih umrla za njega, ali je bilo i trenutaka kada nisam znala kako živeti s njim.

Džoan je nakon Olivijeve smrti nastavila da neguje sećanje na njega kroz svoj rad i sećanja, često naglašavajući koliko je njihov zajednički život oblikovao i nju kao osobu i umetnicu.

Kada su se venčali 1961. godine, njihov brak postao je simbol umetničkog partnerstva. Džoan je bila ne samo supruga, već i ključni savetnik i saradnik Olivijea, prateći ga u osnivanju Nacionalnog pozorišta, gde je igrala u nekim od najvažnijih produkcija tog doba. Njihova saradnja uključivala je nezaboravne adaptacije dela Čehova, Šekspira i Šoa, a publika je svedočila magiji koju su donosili zajedno na sceni.

Filmska karijera: Šarm na velikom ekranu

Iako je pozorište bilo njena prva ljubav, Plaurajt je ostavila dubok trag i na filmu. Njen debi na velikom platnu zabeležen je u filmu "Time Without Pity" (1957), a ubrzo nakon toga usledila je uloga u adaptaciji "The Entertainer" (1960), gde je igrala Olivijevu ćerku.

Najveće priznanje u filmskoj karijeri došlo je sa ulogom u filmu "Enchanted April" (1991), gde je tumačila lik gospođe Fišer, čime je osvojila Zlatni globus i nominaciju za Oskara. Njena izvedba bila je primer delikatnog balansa između elegancije i komedije, što ju je izdvojilo kao glumicu posebnog senzibiliteta.

Plaurajt je blistala i u filmovima "Tea with Mussolini" (1999), "Avalon" (1990), kao i u komedijama poput "I Love You to Death" (1990). Njena sposobnost da sa lakoćom prelazi između drame i komedije činila ju je glumicom neverovatnog raspona.

Pozne godine i povlačenje iz javnog života

Nakon što je 2014. godine izgubila vid zbog makularne degeneracije, Plaurajt je odlučila da se povuče iz glume. Iako više nije mogla da nastupa, ostala je povezana sa umetnošću kroz razgovore, sećanja i druženja sa kolegama. Njena poslednja decenija bila je ispunjena toplinom porodičnog doma u Saseksu, gde je vreme provodila sa decom, unucima i prijateljima.

Nasleđe koje nadilazi vreme

Dama Džoan Plaurajt bila je više od glumice - bila je simbol umetničke hrabrosti, strpljenja i nepokolebljivog duha. Njen doprinos britanskom teatru, filmu i televiziji ostaje neprocenjiv. Kao nosilac titule Dame od 2004. godine, Plaurajt je postala uzor za sve buduće generacije umetnika.

U znak sećanja na ovu veliku umetnicu, svetla Vest Enda će 21. januara biti prigušena na dve minute - simbolični gest koji odražava ogroman gubitak za svet umetnosti.

Dama Džoan Plaurajt će zauvek živeti kroz svoja dela, a njen duh će nastaviti da inspiriše umetnike i publiku širom sveta.

(Ona.rs)

Pošaljite nam Vaše snimke, fotografije i priče na broj telefona +381 64 8939257 (WhatsApp / Viber / Telegram).

Povezane vesti

Ona.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.