Arheološka iskopavanja otkrila velike tajne srpske svetinje: Pronađena crkva, novčić Ivana Groznog i grobnice

Manastir Papraća nalazi se u istoimenom selu, smeštenom na putu Zvornik-Šekovići, na samom istoku Republike Srpske, okruženom bogatom prirodom i brdima.

Najveći sačuvani manastirski hram u Bosni i Hercegovini, prema jednom predanju, zadužbina je kralja Dragutina i njegovih sinova koji su vladali ovim krajevima krajem 13. i početkom 14. veka. Svedočanstvo o manastiru Papraći kao zadužbini kralja Dragutina pronalazimo u tronoškom i pećkom letopisu. Druga predanja govore da je manastir zadužbina Stefana Nemanje, a u narodnim pesmama pominje se i Župan Vukan kao ktitor. Najstariji pisani pomen manastira Papraća pronalazimo u jevanđelju iz 1550. do 1551. godine.

Najnovija arheološka istraživanja koja su započeta pre dve godine blagoslovom i zalaganjem vladike Fotija treba da daju odgovor na pitanja o tačnom periodu gradnje i svedočanstvo o manastiru Papraća kao duhovnom i ekonomskom srednjovekovnom centru ovog kraja. Grupu arheologa predvodi Aleksandar Jašarević sa svojim timom, a do sada je otkriveno da manastirski kompleks ima još veći značaj nego što se pretpostavljalo.

Manastir Papraća u prošlosti je imao veliku ekonomiju, prepisivačku školu i školu za izradu predmeta primenjene umetnosti, tako da zaslužuje obnovu i da mu se vrati sjaj kakav je imao pre. Istraživanja se obavljaju u unutrašnjosti crkve i u porti manastirskog kompleksa, gde se radi na otkopavanju južnog konaka.

- Ispod poda velikog trihokonosa iz sredine 16. veka otkriveni su ostaci starije jednobrodne crkve s kraja 13. veka, uz koju je u 14. veku prizidana priprata sa grobnicom na svod - navodi Jašarević.

On je naglasio da je u sredini naosa otkrivena još jedna veća grobnica na svod, ktitorski mauzolej, dok su ostaci starije crkve bili ukrašeni kvalitetnim freskopisom srpsko-vizantijskog stila.

- Sama grobnica bila je opljačkana u 19. veku, ali otkriveni su ostaci najmanje tri pokojnika sa tragovima zlatoveza na kostima, što sve ovo ide u prilog da su tu sahranjivani najistaknutiji članovi društva i ktitori - rekao je Jašarević.

On je rekao da je do sada pronađeno i istraženo oko 105 grobova, ispod sadašnje crkve i u dvorištu manastira, i da su neki od grobova sadržavali priloge u vidu novčića ili delove nošnje poput ostataka tkanine, dugmića ili delova pojasnih kopči.

Rekao je da je sredinom 16. veka na ovom lokalitetu podignuta monumentalna crkva, današnji hram, sa konacima i obziđem. Istakao je da su novi konaci imali trem sa stubovima, ostatke drenažnog kanala i ognjište i dodao da je otkrivena velika količina arheološkog materijala, uključujući alatke od kosti i roga, keramičko posuđe, posude od stakla, delove staklenih prozora, alatke od metala, nakit i novac. Jašarević je istakao da se najveći broj numizmatičkih nalaza vezuje za 17. vek, uključujući novac poljskih i ugarskih kraljeva, turske akče, dok kuriozitet predstavlja novac cara Ivana Groznog iz sredine 16. veka.

Longin je išao 1607. godine da bi ove privilegije potvrdio i kod cara Vasilija. Sa dva putovanja doneo je, osim novčane pomoći, i knjige koje su kasnije prepisivane. Brigu o manastiru i arheološkim istraživanjima danas vodi iguman Nektarije Tešić sa svojim bratstvom, koji aktivno pomažu arheolozima u fizičkim radovima i upoznaju znatiželjne prolaznike sa dosadašnjim otkrićima.

Od početka arheoloških radova, veliki broj ljudi posećuje manastir kako bi svedočili istoriji i videli blago koje je vekovima bilo pod zemljom. Osveženje čistom planinskom vodom i manastirskim proizvodima pod svodovima papraćkog kompleksa, okruženog brdima i šumama, dok svojim očima gledate kako arheolozi rade i iskopavaju vredna blaga iz prošlosti predstavlja redak užitak u današnje vreme.

- Ljudi svakodnevno dolaze sa svih strana kako bi videli nešto što je vekovima bilo zakopano i svedoči o slavnoj istoriji našeg naroda iz nemanjićkog perioda. Imali smo posetioce iz čitave Srbije i Bosne. U svemu što radimo imamo veliku podršku našeg vladika Fotija, a važno je istaći da je sve dosadašnje radove finansirala eparhija zvorničko-tuzlanska. Pošto se radi o dugotrajnom procesu, da bi se nastavila dalja istraživanja pozivamo sve ljude dobre volje da nam pomognu kako bismo završili započete arheološke radove i obnovili manastirski kompleks, a sve informacije o načinima pomoći i putanji do manastira mogu pronaći na našem sajtu manastirpapraca.com – navodi iguman Nektarije.

(Ona.rs)

Pošaljite nam Vaše snimke, fotografije i priče na broj telefona +381 64 8939257 (WhatsApp / Viber / Telegram).

Povezane vesti

Ona.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.