Od 8 svetinja u toku Belog Drima, čak tri su posvećene Svetom Nikoli, a većina ih je danas uništena

Od ukupno 175 kilometara toka reke Beli Drim, kroz teritoriju Srbije protiče 156, a kroz teritoriju Albanije 19 kilometara.

Izvor Belog Drima nalazi se na metohijskoj planini Žljeb, u blizini grada Peći, a kako ističe „Vikipedija“, na samom početku toka reka ponire, da bi se potom u blizini sela Radovac obrušila sa oko 25 metara visine.

Izuzev po prirodnim lepotama, tok ove reke poznat je još po nečemu. U slivu Belog Drima nalazi se čak osam svetinja, koje su sve okarakterisane kao spomenici kulture od izuzetnog značaja i nalaze se pod zaštitom nadležnih institucija kao nepokretna kulturna dobra. Mnoge od njih, nažalost, danas su uništene ili oskrnavljene.

1. Manastir Svetih apostola Petra i Pavla u Dobrim Vodama

Poznat i kao Petrovica, ovaj manastir se danas nalazi u ruševinama. Smešten je iznad reke Kline, a naročito je poznat kao mesto u kome se sveti Petar Koriški zamonašio.

Smatra se da je svetinja na ovom mestu podignuta polovinom 14. veka i da je tada funkcionisala kao metoh manastira Dečani, a kako navodi „Vikipedija“, manastir je formiran upravo oko prvobitne crkve koja je posvećena Svetim apostolima Petru i Pavlu.

2. Crkva Bogorodičinog Vavedenja u Dolcu

Teritorijalno Dolac pripada opštini Klina, a crkva posvećena Vavedenju Presvete Bogorodice u tom selu je izgrađena u toku 14. veka. Postoje podaci, kako ističe „Vikipedija“, koji ukazuju na to da se na mestu današnje crkve ranije nalazio manastir.

Pretpostavlja se da je svetinja freskopisana u tri faze, a 1991. godine su izvršeni i konzervatorski radovi koji su bili neophodni na freskama.

Nažalost, 1999. godine su albanski ekstremisti ovu svetinju surovo uništili i to najpre tako što su zapalili njenu unutrašnjost, uništili u potpunosti Časnu trpezu i opljačkali svetinju, da bi je na kraju minirali.

3. Grobljanska crkva Svete Petke u Drsniku

Još jedna svetinja na području opštine Klina, grobljanska crkva posvećena Svetoj Petki danas je potpuno uništena. Smatra se da je podignuta u drugoj polovini 16. veka.

Kao i prethodnu, tako su i ovu svetinju „teško oštetili“ albanski ekstremisti, navodi „Vikipedija“.

4. Crkva Svetog Nikole u Mlečanima

Stanovnici sela Mlečane na području opštine Klina su na samom početku 17. veka izgradili svetnju koja je danas okarakterisana kao spomenik kulture od izuzetnog značaja i prema navodima „Vikipedije“ nalazi se pod zaštitom Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture.

Pre 25 godina su pripadnici OVKJ ovu svetinju opljačkali i delimično oštetili, porušivši u napadu deo oltara i krov.

5. Crkva Svetog Nikole u Čabiću

U toku srednjeg veka je naselje Čabići bilo smatrano najvećim seoskim naseljem na području vlastelinstva Dečana, o čemu svedoče zabeleženi podaci koji datiraju iz polovine 14. veka, ističe „Vikipedija“. Upravo u tom i takvom selu je nekoliko vekova kasnije podignuta svetinja posvećena Svetom Nikoli. Smatra se da se to zbilo ili krajem 16. veka ili na početku narednog.

Ono po čemu je ova crkva bila posebna jeste ikonostas, uzevši u obzir da nije freskopisan, kao što je to uobičajeno, već je bio izrađen tako da je obuhvatao ikone koje su oslikane na dasci.

Danas postoje samo pisana svedočanstva o postojanju ove svetinje, budući da je pred sam kraj minulog veka minirana i u potpunosti razrušena.

6. Crkva Svetog Nikole u Kijevu

Iako je i ova svetinja srušena do temelja, zna se da je izgrađena tokom druge polovine 16. veka, na području kosovsko-metohijske opštine Klina. Bila je deo Eparhije raško-prizrenske Srpske pravoslavne crkve i kao i sve ostale svetinje u slivu Belog Drima, okarakterisana je kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.

Specifična je bila po tome što nije bila freskopisana, a njen živopis je bio poseban po tome što je bio sačinjen od prikaza stojećih figura odabranih srpskih svetitelja, ali i vrača i svetih ratnika, navodi „Vikipedija“.

7. Crkva Svetog Dimitrija - Donja crkva u Podgrađu

Izgrađena u periodu između 1550. i 1600. godine, ova crkva je kod lokalnog stanovništva poznata i kao crkva Svetih vrača. Kako navodi „Vikipedija“, uočavaju se tri faze gradnje na ovoj svetinji.

8. Gornja crkva u Podgrađu

Oskrnavljena pred sam kraj prošlog veka, ova svetinja je podignuta tokom 16. veka i nalazi se na lokalnom groblju klinskog sela Podgrađe.

Budući da je utvrđeno da je nekoliko puta menjala zaštitnika, to se smatra da je najpre bila posvećena Svetom Nikoli, a potom i Svetim vračima Kozmi i Damjanu, s tim što, kako navodi „Vikipedija“, lokalno stanovništvo se okupljalo oko ove svetinje najpre na dan posvećen Svetom Dimitriju.

U drugoj polovini prošloga veka izvedeni su značajni resturatorski radovi na ovoj svetinji, a tom prilikom je crkva obnovljena, dok su slike na njenim zidovima bile očišćene kako od naslaga čađi, tako i od soli.

Pretpostavlja se da je neki izuzetno talentovan zograf bio zadužen za oslikavanje ove svetinje.

(Ona.rs)

Pošaljite nam Vaše snimke, fotografije i priče na broj telefona +381 64 8939257 (WhatsApp / Viber / Telegram).

Povezane vesti

Ona.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.