Zadužbina kralja i kraljice: Tronoša je nekoliko puta rušena i zidana iz temelja

U vreme kada je Srbijom vladao kralj Dragutin, na nešto više od 20 kilometara udaljenosti od Banje Koviljače, podignut je manastir, u kome se kasnije opismenio Vuk Stefanović Karadžić. Sudbina je tako htela da srpski kralj ne privede kraju zidanje ovog manastira.

Ipak, nakon njegove smrti, u prvim decenijama 14. veka, kraljica Katarina, njegova supruga, ostvarila je Dragutinov naum i podigla njihovu zadužbinu, navodi „Banjakoviljaca.org“.

Obnova Tronoše

Nekoliko puta tokom duge istorije je ovaj srpski srednjovekovni manastir uništavan i do temelja rušen. Ali je uvek za jedan put više obnavljan i ponovo građen iz temelja.

Poslednja značajnija obnova ove svetinje zbila se 1961. godine.

Zanimljiv je podatak koji se vezuje za česmu, izgrađenu ispred samog manastira. Kako navodi legenda, pred odalazak u Boj na Kosovu Jug-Bogdan sa devetoricom svojih sinova u manastiru Tronoša jednu noć je prenoćio. I baš vodom sa izvora u blizini ove svetinje su se okrepili, pa je lokalno stanovništvo u spomen na taj događaj odlučilo da podigne česmu ispred manastirskog zdanja.

Jedinstveni običaj

Iako je, bez sumnje, Tronoša najpre poznata kao mesto na kome se Vuk Stefanović Karadžić, reformator srpskog jezika, opismenio, postoji jedan običaj koji je na tlu naše zemlje jedinstven, a vezuje se upravo za ovu svetinju.

Meštani okolnih sela, iz godine u godinu neguju ovaj, posve neobičan i jedinstven običaj.

Na samom početku Velikog vaskršnjeg posta se meštani sela Tršić i Korenita, sa jedne strane i sela Zajača i Paskovac, te jednog dela sela Gornje Brijanje, sa druge strane, organizuju i prikupljaju kako novčane, tako isto i priloge u vosku, ne bi li izradili takozvane ratarske sveće, ističe "Mojaloznica".

Nakon što budu izlivene sveće, čija težina bude oko 50 kilograma, te dostižu visinu od oko 1,5 metara, meštani pomenutih sela ih, svako sa svoje strane, nosi do česme Devet Jugovića. Upravo na tom mestu se oni sastaju i dočekuje ih duhovnik ovog manastira, kako bi bila održana molitva. U isto vreme, sveće bivaju ukrašene, nakon čega prema manastirskom zdanju polazi litija.

Jedna sveća se postavlja zatim ispred ikone Isusa Hrista, a druga ispred ikone Presvete Bogorodice u Tronoši. O značajnim verskim praznicima budu paljene obe sveće, te tako, do dogodine ostaje tek nekoliko kilograma voska, koji se opet koristi za izradu ovih sveća naredne godine.

Kao deo nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije, običaj koji se vezuje za rataske sveće ili oračke, kako ih još nazivaju, nikada nije zamro. Čak ni kada su u našoj zemlji prilike bile vrlo nepovoljne, ali se događalo da budu manje za vreme ratova.

Razlog zbog koga nose takav naziv vezuje se za ratare, prosto zato što ih liju upravo oni. Simbolično, na taj način se veruje da će usevi biti zaštićeni i da će rod biti dobar.

(Ona.rs)

Pošaljite nam Vaše snimke, fotografije i priče na broj telefona +381 64 8939257 (WhatsApp / Viber / Telegram).

Povezane vesti

Ona.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.