Mnoge svetinje u Srbiji podignute su Svetom Nikoli u spomen: Zahvaljujući njemu darujemo decu za Božić

Iako zaboravljen, i dan danas se u pojedinim srpskim porodicama, čija je krsna slava Sveti Nikola, praktikuje jedan običaj, za koji se veruje da ima veze i sa darovanjem za najradosniji hrišćanski praznik, kada se slavi sećanje na dan rođenja Gospoda našeg Isusa Hrista.

Veče uoči Svetog Nikole, koji se u našoj zemlji praznuje 19. decembra, deca stavljaju ispred vrata svoje čizmice. Sutradan se silno obraduju kada u tim čizmicama pronađu darove koje im je ostavio Sveti Nikola, zaštitnik dece, ubogih i siromašnih, ali i moreplovaca, putnika, zatvorenika i svih onih kojima je zaštita potrebna.

Postoji prisutno verovanje da je upravo od tog običaja, koji se vezuje za legendu o životu Svetog Nikole, kada je on pomogao krišom trima sestrama, počeo da se primenjuje i običaj darovanja koji se vezuje za Božić Batu.

No, bez obzira da li neko u to veruje i da li taj lepi narodni običaj primenjuje i danas, tek nema spora da je Sveti Nikola jedna od najčešćih slava u Srba. Često se pominje da, kao i za Svetog Jovana, koji pada svake godine 20. januara, tako i za Svetog Nikolu, ko ne slavi slavu, taj na slavu ide.

Crkve posvećene Svetom Nikoli

Upravo zbog tako značajnog broja slavara i ne čudi što su mnoge crkve, ali i manastiri posvećeni baš Svetom Nikoli.

Često je narod takve svetinje nazivao Nikolje ili Nikoljača, pa je tako jedan od manastira Ovčarsko-kablarske klisure upravo Nikolje, dok je među manje poznatima i crkva Nikoljača, u blizini manastira Studenice.

Iako je u pitanju prilično mala crkva, u ataru sela Rudno manje poznata i prilično malih dimenzija, mesto na kome se nalazi je čini posebno zanimljivom. Potrebno je proći oko dva kilometra dug put, čiji jedan deo vodi kroz gustu šumu, kako bi se stiglo do omanje svetinje, čije su dimenzije tek tri puta pet metara.

U njoj nema fresaka, ali postoji omanji ikonostas izrađen od drveta. Nema ni podataka o tome ko je izgradio ovu interesantnu svetinju, posvećenu Svetom Nikoli, ali je prisutno uverenje da je crkvica u blizini srpskog srednjevekovnog manastira Studenice izgrađena u približno isto vreme kada i taj manastir. Takođe se smatra da je osnovna svrha ove crkvice izgrađene od kamena bila ili izviđačka ili da posluži putnicima karavana, koji su u davna vremena tuda prolazili.

Nikoljski manastiri i crkve

Mnogobrojne svetinje širom Srbije posvećene su upravo Svetom Nikoli. Neke od njih su poznatije, a neke manje poznate. Ali se veruje da ih sve i dan danas štiti baš taj svetac.

Kao jedna od najpoznatijih u Beogradu izdvaja se crkva koja se nalazi na Novom groblju. Zapravo je to kapela, koju su podigli supružnici Petrović, Draginja i Stanojlo pred sam kraj 19. veka i u kojoj se nalaze njihovi posmrtni ostaci.

Iako se nalazi na groblju, ova crkva posvećena Letnjem Svetom Nikoli, koji se obeležava 22. maja i slavi spomen na prenos njegovih moštiju, u jednom istorijskom trenutku korišćena je i kao parohijska crkva, tako da su se mnogi stanovnici tog dela grada baš u ovoj svetinji venčali ili bili kršteni.

Uz manastir Nikolje u Ovčarsko-kablarskoj klisuri, postoji još jedna među brojnim svetinjama posvećenim Svetom Nikoli, koja je izuzetno značajna. Zapravo je u pitanju manastir Svetog Nikolaja Miriklijskog koji datira iz 12. veka.

Smešten nedaleko od današnje Kuršumlije ovaj manastir se smatra najstarijom među zadužbinama koje je izgradio veliki župan Stefan Nemanja, rodonalečnik dinastije Nemanjića. Počev od 1947. godine je ova svetinja pod zaštitom nadležnih institucija i to kao kulturno dobro od izuzetnog značaja.

U šumadijskom selu Donja Šatornja, nedaleko od Topole još je jedna svetinja koja slavi ovog sveca. Za nju je poznato da ju je 1425. godine podigao Nikola Dorjanović, koji je bio vlastelin u vreme vladavine despota Stefana Lazarevića. U svoje vreme je igrao značajnu ulogu za stanovnike tog dela Šumadije, budući da je bio ne samo duhovni, nego i kulturni centar stanovnika tog kraja.

(Ona.rs / „Studenicainfo“ / „Hramsvetogsave“ / „Eparhija-sumadijska“ )

Pošaljite nam Vaše snimke, fotografije i priče na broj telefona +381 64 8939257 (WhatsApp / Viber / Telegram).

Povezane vesti

Ona.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.