Mudra poruka Ibun Halduna: Šta je jedan od najuticajnijih arapskih filozofa rekao o sunovratu društva

Svojom naukom o društvu pokušao je da pronikne u temelje krize u koju je naglo počeo da zapada arapski svet

On je bio arapski sociolog, filozof i istoričar široko priznat kao jedan od najvećih društvenih naučnika srednjeg veka, kojeg mnogi smatraju ocem istoriografije, sociologije, ekonomije i demografskih studija.

Najpoznatija knjiga Ibn Halduna (1332 - 1406)  "Mukadima" ili "Prolegomena" („Uvod“), koju je, kako prenosi "Vikipedija", a on novodi u svojoj autobiograiji - napisao za šest meseci, uticala je na osmanske istoričare iz 17. i 19. veka kao što su Katip Čelebi, Mustafa Naima i Ahmed Cevdet paša, koji je koristio ove teorije da analizira rast i pad Otomanskog carstva.

Preporučujemo

Haldun se smatra jednim od najistaknutijih muslimanskih i arapskih naučnika i istoričara, a njegovi radovi su upoređivani sa onima uticajnih evropskih filozofa kao što su Nikolo Makijaveli, Đambatista Viko, Dejvid Hjum, G. V. F. Hegel, Karl Marks i Ogist Kont, kao i ekonomista Dejvida Rikarda i Adama Smita, sugerišući da su njihove ideje proistekle iz njegovih teorija.

Ibn Haldun je svojom naukom o društvu pokušao da pronikne u temelje krize u koju je naglo počeo da zapada arapski svet. Filozof je ukazao na osnovne uzroke te krize, a ujedno predvideo i dalji tok njenog razvoja, a njegova nauka o društvu postala je instrument društvenoistorijskog samosaznanja.

Filzof je izneo svoja razmišljanja koji su to znakovi propasti jednog društva, a koji i danas mogu da se primene na mogući "sunovrat" čitavog čovečanstva. Prema njemu ti koraci podrazumevaju ekonomska pitanja potpu slabljenja proizvodnje i pomamu za potrošnjom, povećanje poreza, izbegavanje kompetencije, ubrzanje iseljavanja... On međutim ističe i odsustvo solidarnosti, raširenost nepravde, ubijanje nade,  šejtanski (đavolski) ponos i oholost kao i pokazivanje, razmetanje, blefiranje, izveštačenost, dvoličnost i ulizivanje. "A najgore od svega je da društvo sve to prihvata i posmatra sa odobravanjem, praveći se da ništa od toga ne postoji."

Ovo su još neke od misli čuvenog muslimanskog filozofa:

• "Kroz istoriju mnoge nacije su pretrpele fizički poraz, ali to nikada nije označilo kraj jedne nacije. Ali kada nacija postane žrtva psihološkog poraza, onda to označava kraj nacije."
• "Prošlost više liči na budućnost nego što jedna kap vode liči na drugu."
• "Znanje koje nije došlo do nas veće je od znanja koje imamo."
• "U slučaju svih ljudskih kvaliteta, krajnosti su za osudu, a srednji put je vredan pohvale."
• "Ljudi opravdavaju sopstveno potčinjavanje zadovoljstvu citirajući muškarce i žene iz prošlosti koji su navodno radili isto što i oni."
• "Znaj da razlika u obliku života ljudi zavisi od načina dobijanja sredstava za život."

(Ona.rs)