Sveštenik za Ona.rs otkriva simboliku i poreklo badnjaka: "To je vatra koja nam greje srca"

Pored česnice i badnjak je važan simbol Božića

Pravoslavni hrišćani danas slave Badnji dan, koji najavljuje najradosniji praznik Božić. U toku ovog praznika postoje brojni običaji, te su oni koji drže do tradicije jutros, pre nego što je sunce izašlo, posekli badnjak.

U porodicama koje ne žive u gradovima glava kuća sa muškim mlađim članovima porodice odlazi u šumu da seče badnjak, a pre nego što ga poseče, domaćin bi trebalo da se obrati drvetu sa sledećim rečima: "Dobro jutro, badnjače, i čestit ti Božić!"

Preporučujemo

Kada donesu badnjak, običaj je da se prisloni na zidove kuće i unese u kuću tek kada padne prvi mrak. U gradskim sredinama badnjak se kupuje na pijaci ili još bolje u crkvi, osveštan, i unosi se u kuću.

U nekim kućama, badnjak se celiva i maže medom, a potom se pali.

S obzirom na to da je badnjak veliki deo ovog praznika, važno je znati i šta on simbolizuje. Za naš portal govori sveštenik V. P., te je ovom prilikom otkrio koja je simbolika i poreklo badnjaka.

- Badnjak verovatno dolazi od reči "bdeti“, (istog korena su i reči budan, buditi, budilica). Dakle, Badnji dan je dan kada smo u noći toga dana budni (ne spavamo) da bismo čekali Isusovo rođenje. Badnjak označava i panj ili drvo (hrasta, cera) koje se na Badnji dan, dakle dan uoči Božića, uz poseban obred unosi u kuću i naloži (u novije vreme unosi se u crkvu, a loži pred crkvom - što baš i nema opravdanja). Moguće je da ovaj običaj vuče poreklo iz prehrišćanskih vremena kada su stari Sloveni slavili povratak boga Sunca tako što su čekali njegov izlazak bdijući u najdužoj noći u godini. Hrišćani su taj praznik (kao i mnoge druge) prilagodili svom učenju dajući mu nov smisao - započinje priču za Ona.rs sveštenik V.P.

Kako kaže, neki vernici se, iz neznanja, prema badnjaku odnose maltene kao prema božanstvu. Posipaju ga žitom, prelivaju vinom i medom i pozdravljaju ga pesmom. Nazivaju ga "rođakom" ili čak "Bogomladencem Hristom". No na kraju ga spaljuju, pa time ovo tumačenje time gubi smisao.

- Verovatnije je da je da badnjak predstavlja staro pagansko božanstvo kom su se Sloveni klanjali, ali koga su se, kada su postali hrišćani, odrekli i spaljivali ga kao lažnog boga ili idola, dok su istovremeno slavili živog Boga koga su prihvatili. To je jasno iz pesama koje su tom prilikom pevane: "Neka gori idol kleti [tj. badnjak], slava tebi Bože sveti [tj. Hriste]." Ili u drugoj varijanti: "Neka gori idol krivi [= lažni, pogrešni, a to je badnjak], slava tebi Bože sveti [tj. Hriste]." Najstariji još pamte ove pesme iz svoje mladosti - kaže svešteno lice.

Naš sagovornik naglašava da vatra badnjaka označava i vatru upaljenu u štali (ili pećini) u kojoj se Isus rodio, naloženu da se beba ne bi smrzla. Simbolički, to je vatra koja nam greje srca, radosna zbog toga što je Tvorac sveta došao u liku čoveka u svoju tvorevinu, u naš svet.

(Ona.rs)