Dvorac Lederer u Čoki – svedok vremena i sudbine porodice koja je preokrenula istoriju varoši
Porodica spahije Lerenca Marcibanjija započela je izgradnju najimpozantnijeg zdanja u Čoki, a "zlatni pečat" kaštelu dali su mađarski Jevreji čije se prezime i danas pominje s posebnim pijetetom
Na oko 200 kilometara od Beograda, u Severnobanatskom okrugu nalazi se Čoka, varoš za koju se pretpostavlja da je dobila ime po prvoj porodici koja je u 13. veku naselila ovaj deo današnje Srbije.
Na turističkoj mapi prepoznatljiva je po izvanrednim vinima i dvorcu Lederer, poznatom još i kao Marcibanji čija istorija počinje sredinom 19. veka.
Tadašnju pustaru Čoku kupio je mađarski spahija Lerenc Marcibanji, čija je porodica započela izgradnju dvorca.
Impozantno zdanje potom su kupili pivari iz Kebanjije, da bi ga ubrzo prodali Karolju Švabu koji je završio izgradnju i potom dvorac prodao bogatoj jevrejskoj porodici Lederer.
Artur i Karolj Lederer oplemenili su unutrašnjost kaštela stilskim nameštajem, skulpturama i slikama, a posebnu pažnju posvetili su uređenju parka i vinskom podrumu.
Do danas je ostala nepoznanica da li su Ledererovi bili naklonjeniji umetničkim delima Renoara, Monea i Sezana, proizvodnji vina koja su stigla čak na britanski dvor ili, pak, pomoći siromašnima. Potomci zaposlenih kod Ledererovih s posebnim pijetetom su prepričavali kako su preduzimljivi vlasnici najlepšeg zdanja u Čoki svakog dana hranili 150 siromašnih, a svojim zaposlenima slali poklone za Božić.
Zbog jevrejskog porekla porodica Lederer za vreme Drugog svetskog rata morala je da napusti Čoku i skloni se u Mađarsku.
Dvorac iza čijih zidina je ispisana istorija porodice Lederer proglašen je spomenikom kulture od velikog značaja.
Foto: Ivan Strahinić
(arhivske fotografije)
(Ona.rs)