U manastiru nadomak Trebinja zamonašio se i čuveni srpski svetac

Iako je ranije postojao očuvan zapis o ktitorima ove Svetinje, ono je vremenom uništeno, ali je ostalo u narodu, pa se tako i iznosi pretpostavka o tome da su car Konstantin i carica Jelena zaslužni za gradnju ove Svetinje

Zadužbina cara Konstantina i mati mu Jelene, manastir Tvrdoš u novije vreme je poznat po Svetom Vasiliju, koji se u njemu zamonašio i službovao.

Nalazi se na obali rece Trebišnjice, u blizini Trebinja, a smatra se da je izgrađen tokom četvrtog veka. Narodno predanje koje ga prati, veli da su značajni ktitori ove Svetinje, koja je posvećena prazniku Uspenja Presvete Bogorodice bili i srpski kralj Milutin i herceg Stjepan Vukčić Kosača.

Preporučujemo

Kako navodi "Zadužbine-nemanjića", u pitanju je manastir koji važi za najstariji na području Hercegovine, koji i danas funkcioniše.

Danas je ova svetinja, osim po činjenici da se Sveti Vasilije u blizini rodio i u tom manastiru zamonašio i obavljao svešteničku dužnost, poznata i po vinskom podrumu.

Rušen, pa obnavljan

Iako je ranije postojao očuvan zapis o ktitorima ove svetinje, ono je vremenom uništeno, ali je ostalo u narodu, pa se tako i iznosi pretpostavka o tome da su car Konstantin i carica Jelena zaslužni za gradnju ove svetinje.

Upravo to predanje svedoči da je manastir Tvrdoš podignut na mestu, na kome se pretpostavlja da je boravio i apostol Pavle, kada je propovedao hrišćansko učenje.

Nakon obnove manastira za vreme vladavine kralja Milutina, njegov primer sledi i dva veka kasnije herceg Stjepan Vukčić Kosača, koji je tada vladao Trebinjem.

Manastir je stradao u drugoj polovini 15. veka, baš u vreme kada su turske snage zavladale tim područjem, da bi bio obnovljen početkom 16. veka.

Sveti Vasilije i manastir Tvrdoš

U neposrednoj blizini današnjeg manastira nalazi se rodno mesto Stojana Jovanovića, kako je bilo svetovno ime Svetog Vasilija Tvrdoškog i Ostroškog.

Ovaj svetac je svoj monaški postrig primio upravo u Tvrdošu, gde se prethodno i podvizivao. Kasnije postaje i episkop trebinjski, a manastir napušta 1651. godine. Upravo u vreme njegovog boravka je među srpskim življem ova Svetinja dobila na značaju.

U narednim godinama Tvrdoš je značajnije oštećen tokom zemljotresa u Dubrovniku. Iako su monasi stali na mletačku stranu tokom ratova krajem 17. veka, manastir tokom narednog perioda najpre oštećuju turske, pa mletačke snage.

Značajniju obnovu Tvrdoš beleži u prvim decenijama prošlog veka, kada je jedan od imućnijih građana Trebinja toga doba, po imenu Nikola Runjevac, uložio sredstva za obnovu crkve i nekadašnjeg konaka.

Temelji stare crkve

Danas se prilikom ulaska u glavnu manastirsku crkvu manastira Tvrdoš u podu prekrivenom staklom može videti i antička svetinja, na čijim je temeljima manastir izgrađen. Ljubazni monasi će vas prilikom posete uputiti u to da je u pitanju građevina, nastala najverovatnije tokom četvrtog veka.

Budući da su vinogradi bili prisutni na manastirskom imanju, to je monaško bratstvo počelo da vodi brigu o njima.

Tako je vremeno obnovljena i proizvodnja vina, po kojima je ovaj manastir danas nadaleko poznat. I ne samo zato što se proizvodi od autohtonih sorti grožđa, već i zato što se čuva u bačvama od hrasta, a činjenica da je nastalo na tlu jedne tako značajne svetinje daje mu dozu autentičnosti.

(Ona.rs)