Čačanski kraj nudi uživanje u prirodi i kulturi: Aktivan odmor, učenje i stvaranje nezaboravnih uspomena

Čačak je ove godine zvanično postao prva nacionalna prestonica kulture, što je bio logičan sled događaja s obzirom na bogatstvo kulturne scene ovog grada na Moravi. Međutim, okolina Čačka je podjednako bogata prirodnim lepotama, pejzažima i mestima na kojima ćete pronaći duhovni mir

Grad Čačak ima bogatu istoriju, muzeje, čuvenu Ovčarsko-kablarsku klisuru sa mnoštvom manastira i predivnu okolinu sa jezerima i banjama. Povoljan geografski položaj, umerena klima, obale reke, kulturno-istorijski spomenici, ustanove kulture, brojne kulturno-zabavne i sportske manifestacije kreiraju turističku ponudu Čačka.

U ovom gradu rođene su značajne ličnosti iz oblasti kulture, umetnosti, književnosti, sporta. Oni su svojim delom obeležili epohu u kojoj su stvarali i živeli, a među njima su Nadežda Petrović, Vladislav Petković Dis, Branko V. Radičević, ali i velike vojskovođe kao što su Vojvoda Stepa Stepanović, Jovan Kursula, Tanasko Rajić i mnogi drugi.

Preporučujemo

Na samo nekoliko kilometara od Čačka nalaze se banje, sela, manastiri, kulturno-istorijski spomenici. Prelepa priroda u Ovčarsko-kablarskoj klisuri, planine Ovčar i Kablar, jezera i meandri Zapadne Morave, bogata flora i fauna.

Prestonica kulture

Čačak je ove godine zvanično postao prva nacionalna prestonica kulture, što je bio logičan sled događaja s obzirom na bogatstvo kulturne scene ovog grada na Moravi. Ovo je realizovano u okviru projekta "Prestonica kulture Srbije" raspisanog prošle godine, zahvaljujući fantastično osmišljenom programu "Čačanska rodna", koji već nekoliko meseci slikovito predstavlja istorijski i kulturni svet ovog lepog grada kroz više od 100 umetničkih programa.

Kroz četiri programske celine: "Na slobodi", "Na raskršću", "Na kaldrmi" i "Na Moravi", projekat "Čačak 2023" predstavlja svoju bogatu istoriju, znamenite ličnosti, nematerijalno i materijalno kulturno nasleđe i neke manje poznate gradske priče.

Ceremonijom otvaranja, koja se održala 21. marta na Centralnom gradskom trgu, pod nazivom "Sve boje slobode", Čačak je zvanično postao nacionalna prestonica kulture za 2023. godinu. Reč je o multimedijalnom spektaklu, prema tekstu Svetislava Jovanova i u režiji Miloša Šarovića, čija je tematska okosnica ideja kulture kao slobode, ideja koja simbolizuje duh i mentalitet Čačka: smisao za različitosti, uvažavanje tradicionalnog, otvorenost za novo, a prvenstveno - bunt koji neizbežno dovodi do promene. Nastojeći da predoče jezgrovitu sliku čačanske kulturne istorije i sadašnjice, autori su predstavu zasnovali na istorijskim zbivanjima, ličnostima i delima, u kojima se ispoljavaju tri glavna oblika slobodarske kulture Čačka: bunt, imaginacija i igra.

Jedna od bitnijih manifestacija, tradicionalno Disovo proleće pravi je praznik poezije u ovom gradu. Prvi put je održano 1964. godine u čast začetnika srpske moderne, učitelja, carinskog službenika i novinara, ratnog dopisnika koji je rođen u Zablaću kraj Čačka.

U okviru manifestacije dodeljuje se Disova nagrada za celokupan pesnički opus, što je svrstava u red najprestižnijih književnih priznanja na ovim prostorima. Više decenija čuva se tradicija i neguje uspomena na Disa, ali i na sve one velikane koji su stali u njegov "najmoderniji pesnički kofer". Vasko Popa, Desanka Maksimović, Oskar Davičo, Vesna Parun, Miloš Crnjanski, Skender Kulenović, Branko V. Radičević, Izet Sarajlić, Matija Bećković, Jovan Hristić, Rajko Petrov Nogo, Stevan Tontić, Dragan Bošković samo su neka od imena koji su dobili ovo značajno priznanje. Ništa manje važna je i Nagrada "Mladi Dis" koja se dodeljuje pesnicima starosti do 31 godine za prvu neobjavljenu zbirku pesama.

Narodni muzej Čačak, koji vodi Delfina Rajić, realizuje programsku celinu "Sloboda ili ništa" do decembra i to u Galeriji Narodnog muzeja, u dvorištu muzeja i alternativnim prostorima. Tamo se čuva mnoštvo dokumenata i artefakta koji su neraskidivo povezani sa slobodom i idejom slobode.

Simboli slobode Čačka su podjednako umetnički, ali i vojnički. Setimo se samo Tanaska Rajića, Vojvode Stepe i majora Dragutina Gavrilovića. Ali i velike Nadežde Petrović koja je kičicu zamenila bolničarskom uniformom da pomogne svom narodu, kao i Vladislava Petkovića Disa, koji je kreativno pesničko pero zamenio perom ozbiljnog ratnog izveštača.  Samo finale ovog projekta planirano je za 18. decembar, kada bi, za Dan grada Čačka, trebalo da bude predstavljena objedinjena izložba sastavljena od svih segmenata koji su realizovani tokom godine.

Ovčarsko-kablarska klisura

Ovčarsko-kablarsku klisuru i Čačak deli svega 18 kilometara. Ovaj biser zapadne Srbije uvučen je između planinskih masiva Ovčara i Kablara, pa otuda i naziv Ovčarsko-kablarska klisura. Klisura je dugačka 20 kilometara, a najveća dubina iznosi 710 metara. Kroz klisuru protiče reka Zapadna Morava, koja nastaje spajanjem Moravice i Đetinje.

Na teritoriji Ovčarsko-kablarske klisure se nalaze mnogobrojni Ovčarsko-kablarski manastiri. Trenutno ih ima deset, i pored njih se nalaze dva sveta mesta, sa obe strane Zapadne Morave, pa se iz tog razloga zove i srpska Sveta Gora.

Manastir Vavedenje, sa desne strane Zapadne Morave osnovan je u 12. veku, a osnivač je Sveti Simeon. Za manastir Vaznesenje, sa desne strane Zapadne Morave, veruje se da je sagrađen u 12. ili 13. veku, a osnivač je Sveti Simeon. Manastir Preobraženje, nekada se nalazio sa leve strane Zapadne Morave, tačnije do 1910. godine. Sada se manastir nalazi sa desne strane Zapadne Morave. Manastir Svete Trojice smešten je na brdu, sa desne strane Zapadne Morave. Osnovan je u 12. veku. Smatra se da su ga izgradili kaluđeri manastira Sretenje. Manastir Sretenje nalazi se sa desne strane Zapadne Morave, ispod samog vrha Ovčara, a osnovan je u 13. veku.

Manastir Blagoveštenje, nalazi se sa leve strane Zapadne Morave i osnovan je u 12. veku. Manastir Ilinje je sa leve strane Zapadne Morave, u Ovčar Banji. Osnovan je u 14. veku, a osnivači su blagoveštenjski monasi. Manastir Jovanje nalazi se sa leve strane Zapadne Morave. Osnovan u XIII veku, a osnivač je Sveti Sava. Manastir Nikolje nalazi se sa leve strane Zapadne Morave i osnovan je u XV veku.

Manastir Uspenje Presvete Bogorodice je se sa leve strane Zapadne Morave i osnovan je u 14. veku.  Postoji još i crkva Savinje posvećena Svetom Savi i Crkva-pećina Kađenica.

Osim mnogobrojnih manastira, Ovčarsko-kablarska klisura je bogata i pećinama. Najpoznatija pećina ovog kraja je pećina Turčinovac. Ona se nalazi na litici planine Kablar, na nadmorskoj visini od 600 metara, odnosno 300 metara iznad korita Zapadne Morave. Dužina kanala ove pećine jeste 60 metara. Sam ulaz u pećinu se nalazi na nadmorskoj visini od 370 metara. Postoje još neke poznate pećine kao što su: Dragoslavljeva pećina, Čvrkića pećina i Pećina ispod Greda, ispod samog vrha planine Kablar.

Na Zapadnoj Moravi, uzvodno od Čačka, na relativno kratkom rasotojanju, podignute su tri betonske brane i stvorena tri veštačka jezera. To su Parmeničko, Međuvršje i Ovčarsko-kablarsko. Jezero Međuvršje je najveće na Zapadnoj Moravi i napravljeno je za potrebe građenja istoimene hidroelektrane uzvodno od starog železničkog mosta, na trasi nekadašnje pruge Čačak-Užice. Nadmorska visina jezera je 273 metra, a najveća dubina 20 metara. Na jezeru se možete voziti čamcima i katamaranima, a sve više je dostupno iznajmljivanje kućica za odmor na vodi. Na desnoj obali videćete i stazu dugu 800m napravljenu prvenstveno za sportski ribolov.

Ovčar Banja

Ovčar Banja se razvila pored prirodnog toka Zapadne Morave i ispusnog kanala hidroelektrane Ovčar Banja. Nadmorska visina Ovčar Banje je 278 metara.

Termomineralne vode Ovčar Banje bogate su makroelementima kao što su kalcijum i natrijum, kao i mikroelementima poput kalijuma, litijuma, rubidijuma, cezijuma, stroncijuma, barijuma, joda, broma, kobalta, fosfora, fluora i mangana. Voda sadrži i neznatan stepen radioktivnosti. U lekovite svrhe ove vode se koriste u terapijama kupanjem i oblaganjem obolelih delova tela. Ona se koristi za lečenje reumatičnih oboljenja, nervnih poremećaja, kožnih bolesti, posledica preloma kostiju i povreda mišićnog tkiva.

Još u doba kada su Rimljani vladali tim područjem, znalo se za lekovitost voda Ovčar banje, čija je temperatura između 35 i 38 stepeni Celzijusove skale.

Vreme u Ovčar Banji se takođe kvalitetno može provesti i u razgledanju - šetnja dobro obeleženim stazama kroz prirodu vodi do brojnih manastira Ovčarsko-kablarske klisure, a poseta vidikovcu na planini Kablar je posebno iskustvo zbog nestvarnog pogleda na meandre Zapadne Morave.

(Ona.rs)