Stari Ras svedoči o bogatoj istoriji Srbije: Jedna crkva čuva važne trenutke nemanjićke dinastije

Upravo na području Starog Rasa nastala su i umetnička dela koja se smatraju najstarijim očuvanim

Nedaleko od Novog Pazara, na lokalitetu koji nosi naziv Gradina na Pazarištu, nalaze se ostaci Starog Rasa, značajnog centra srednjevekovne Srbije. Deo UNESCO-ve liste svetske baštine ovaj lokalitet postao je 1979. godine. Osam godina pre toga su počela arheološka istraživanja ovog lokaliteta.

Uz lokalitet Gradina na Pazarištu s Podrgađem postoje i drugi značajni lokaliteti na tom području, među kojima se izdvajaju Reljina gradina, latinska crkva u Postenju i Trgovište, kao i crkva u Naprelju i Gradina u Postenju, navodi „Turizamusrbiji“.

Preporučujemo

Značajan centar srednjovekovne države

Već naziv ovog lokaliteta, koji se najpre dovodi u vezu sa nazivom srednjovekovne države Raške, ukazuje na to koliko je značaj Stari Ras u to doba imao.

I ne samo da je bio politički centar tadašnje države, nego i njen kulturni centar. Upravo na području Starog Rasa nastala su i umetnička dela koja se smatraju najstarijim očuvanim.

Različita su mišljenja prisutna o poreklu naziva utvrđenja. Prema jednom, naziv Stari Ras dovodi se u vezu sa utvrđenjem, koje pominje istoričar po imenu Prokopije tokom šestog veka, a koje je nosilo naziv Arsa. Drugo mišljenje u vezi sa tom temom vezuje se za naziv reke Raške, koja izvire nedaleko od Starog Rasa.

Najstarija umetnička dela

Srednjovekovni manastiri Sopoćani i Đurđevi Stupovi deo su ovog značajnog lokaliteta, kao i crkva posvećena Svetim apostolima Petru i Pavlu. I to je tek deo bogatog umetničkog i istorijskog nasleđa Starog Rasa.

Početkom 13. veka je upravo tu izrađeno i Vukanovo jevanđelje, koje se smatra najstarijim umetničkim delom raškog slikarstva, koje je još uvek očuvano.

Petrova crkva

Sedište tadašnje Raške episkopije nalazilo se u Petrovoj crkvi, odnosno svetinji posvećenoj dvojici apostola, Petru i Pavlu, koja se takođe nalazila u Starom Rasu. Iako postoji mišljenje da je izgrađena ranije, dostupni podaci ukazuju na to da je Petrova crkva izgrađena tokom osmog veka, pa se u tom smislu često pominje kao najstariji spomenik kulture na području cele zemlje.

Izuzetno je značajnu ulogu Petrova crkva imala u istoriji srednjovekovne Srbije, a najpre pripadnika loze Nemanjića, i to ne samo zato što je u njoj kršten veliki župan Stefan Nemanja. U ovoj svetinji je održan i sabor, na kome je odlučeno da bogumilska jeres treba da bude iskorenjena. A u Petrovoj crkvi je i veliki župan zvanično svom sinu Stefanu predao vlast. Supruga Stefana Nemanje, Ana se upravo u ovoj crkvi i zamonašila.

(Ona.rs)