Druga najstarija crkva iz perioda Kneževine Srbije jedan je od značajnih simbola Beograda

Kada se iz Knez Mihailove ulice u Beogradu skrene u ulicu Kralja Petra, lako se može desiti da vas obuzme osećaj da se vraćate decenijama, pa i vekovima unazad. I ne samo da je tu čuvena kafana, koja važi za jednu od najstarijih u Beogradu, nego i crkva, koja je svojevrstan simbol glavnog grada naše zemlje.

Saborna crkva vidljiva je iz mnogih delova grada, a ako ste imali prilike da idete na krstarenje beogradskim rekama, onda sigurno znate da ona definitivno upotpunjuje lepotu Beograda.

Nedaleko od Kosančićevog venca i mesta na kome se nekada nalazila biblioteka, na temeljima nekadašnje bogomolje niklo je zdanje koje je građeno u periodu od 1837. do 1845. godine.

Prva liturgija i osvećenje crkve posvećene Svetom arhanđelu Mihailu zbilo se na dan posvećen ovom svetitelju, 8. novembra 1845. godine. Tada je, kako navodi „Vikipedija“ Petar Jovanović, tadašnji mitropolit, najpre osveštao crkvu, koja će vremenom postati pravi simbol Beograda, a zatim i služio zvanično prvu liturgiju u novoizgrađenom zdanju.

Zvona Saborne crkve

I kakvo bi to poznato zdanje bilo kada ga ne bi pratio i neki, posve neobičan događaj. A u njemu je učestvovao srpski knjaz Miloš Obrenović, koji je posle objavljivanja Hatišerifa iz 1830. godine naredio da u neposrednoj blizini nekadašnje crkve bude izgrađena zvonara od drveta, budući da je pomenutim turskim dokumentom srpskom življu bila zagarantovana i verska sloboda, tako da su mogla da budu organizovana bogosluženja.

Za ljude koji su tada živeli u Beogradskoj varoši to je bio značajan događaj, jer su zvona i njihovo dugoočekivano oglašavanje bez sumnje bili znak da su konačno oslobođeni vekovne turske vlasti.

U to vreme Husein-paša Gavanoz Oglu bio je beogradski vezir i zabeleženo je da ni on, ni vrhovna turska vlast na tu odluku kneza Miloša nisu gledali blagonaklono. I upravo zato je vezir uzeo na sebe da pokuša to da spreči, pa je iz tog razloga i uputio pretnje vojvodi Petru Cukiću.

Kako dalje navodi ovo predanje, koje je zabeleženo u delu „Iz beogradske prošlosti“, autora Dragana J. Rankovića, iako je vojvoda čuo pretnje da će „poginuti od turske ruke“, on je kneževo naređenje ispunio, svestan da će u suprotnom stradati od njegove, a ne od turske ruke.

Na dan 15. februara 1830. godine se i prvi put oglasilo ovo zvono, kako bi obnarodovalo oslobođenje od vekovne turske vlasti. U zvoniku Vaznesenje crkve u Beogradu se danas čuva upravo to zvono.

Bogata riznica Saborne crkve

Čak i ako se izuzme riznica Saborne crkve, u kojoj se čuvaju mnoge značajne relikvije, ovo je zdanje koje svedoči o istoriji glavnog grada naše zemlje.

I ne samo da se u porti Saborne crkve nalaze grobnice dvojice izuzetno značajnih ljudi, Dositeja Obradovića i Vuka Stefanovića Karadžića, več se u njenoj unutrašnjosti nalaze grobnice kneza Miloša Obrenovića i njegovog sina, Mihaila. Podsećanja radi, u blizini ove svetinje je i Konak kneginje Ljubice, Miloševe supruge i Mihailove majke.

Upravo je po želji ove srpske kneginje lobanja vožda Đorđa Petrovića Karađorđa, koja je bila sahranjena u porti Saborne crkve, preneta u Topolu.

Uz vojvodu Petra Nikolajevića Molera i kneza Simu Markovića, u porti ove crkve sahranjen je i Hadži Ruvim, dok se u unutrašnjosti Saborne crkve nalazi deo moštiju srpskog kneza Lazara Hrebeljanovića i mošti Svetog i pravednog kneza Stefana Štiljanovića. Takođe, riznicu ove svetinje čine i čestice moštiju svetog Jovana Šangajskog i Sanfranciskanskog, ali i brojne stare crkvene knjige, ikone i drugi značajni predmeti, koji svedoče o tome koliko je zapravo ova svetinja bila i ostala značajna i za Beograd i za celu našu zemlju i njenu istoriju.

(Ona.rs)

Pošaljite nam Vaše snimke, fotografije i priče na broj telefona +381 64 8939257 (WhatsApp / Viber / Telegram).

Povezane vesti

Ona.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.