Sve tajne najviše planine u Šumadiji: Ovde je iskovan prvi srpski dinar sa ćiriličnim natpisom

Pre jednog veka Rudnik je proglašen vazdušnom banjom

Foto: Ivan Strahinić

U zapadnom delu Šumadije, na 1.132 metara nalazi se Cvijićev vrh, najviši vrh planine Rudnik. Na području ove planine i dalje se eksploatišu rude cinka i olova, po kojima je i nazvana.

Oko 15 kilometara deli Rudnik od Gornjeg Milanovca i oko 100 kilometara od prestonice Srbije. Planina vulkanskog porekla nalazi se praktično među slivovima reke Kolubare, odnosno Velike i Zapadne Morave.

Zbog izuzetno povoljnih klimatskih karakteristika koje uz veliki broj sunčanih dana podrazumevaju i visoku jonizaciju, kao i strujanja vazduha, Rudnik je pre jednog veka proglašen vazdušnom banjom.

Foto: RINA

Planina značajna za srpsku istoriju

Zahvaljujući brojnim materijalnim ostacima, utvrđeno je da je Rudnik bio naseljen još u periodu rimske vladavine. Pored ostalog, o tome svedoče i ostaci hrama, za koji je utvrđeno da su ga Rimljani podigli u slavu Majke zemlje.

Ova šumadijska planina ima značajnu ulogu u našoj istoriji. Ne samo da se tu nalazila kovnica novca u vreme vladavine kralja Dragutina, već je upravo tu i iskovan prvi srpski dinar na kome je natpis bio naveden ćiriličnim pismom. Zabeleženo je da je istoimena varošica na ovoj planini bila vrlo značajna u vreme kada su Srbijom vladali despot Stefan Lazarević i despot Đurađ Branković. Tada je Rudnik bio poznat ne samo kao značajan rudarski, već i trgovački centar.

Vekovima kasnije, varošica na ovoj planini u Šumadiji ponovo postaje značajan rudarski centar, budući da austrijski osvajači počinju da na tom području ponovo eksploatišu rude. U vreme turske vladavine, tačnije u periodu Prvog srpskog ustanka, varošica Rudnik i područje istoimene planine bivaju prva područja koja su oslobođena od turske vlasti.

Postoje indicije da je srpski knez Lazar Hrebeljanović upravo na ovoj planini izdavao različite povelje, čemu svedoči i nedavno otkriće pečata, za koji je utvrđeno da je pripadao upravo ovom vladaru.

Foto: Ivan Strahinić

Znamenitosti Rudnika

Ne samo da se radi o području izuzetnog značaja u istorijskom smislu, već se Rudnik može pohvaliti i dobrom turističkom razvijenošću. Zato i ne čudi što đaci upravo ovu destinaciju posećuju tokom ekskurzija i rekreativne nastave.

Sama činjenica da je u pitanju područje zvanično okarakterisano kao vazdušna banja, dovoljna je da se uvidi značaj ove planine za zdravlje ljudi.

Foto: Ivan Strahinić

Na 758 metara nadmorske visine nalazi se Ostrvica, na čijem vrhu su vidljivi ostaci najverovatnije antičkog utvrđenja. Postoji i legenda koja se vezuje za ostatke tvrđave na Ostrvici. Prema njoj, razlog zbog koga se taj lokalitet naziva i Jerinin grad jeste zato što je supruga srpskog despota Đurađa Brankovića upravo tu preminula. Zabeleženo je tokom 14. veka i prvo pominjanje ovog utvrđenja, za koje se zna da ga je obnovio pomenuti srpski despot.

Najverovatnije tokom 16. veka na tom području izgrađena je i Misa, za koju je vremenom utvrđeno da je korišćena kao islamska bogomolja. Danas se na Rudniku mogu videti ostaci ove građevine, koju su, kako se pretpostavlja, koristili rudari islamske veroispovesti.

Video: Živelo se bogato, trgovalo se luksuznom robom: Rudnik je u srednjem veku bio centar Srbije

(Ona.rs)