Dan u Temišvaru: Grad parkova, čistog vazduha i crkve koja je posebno važna za Srbe

Otkako je Rumunija ušla u Evropsku uniju, Temišvar je postao destinacija na koju državljani Srbije rado odlaze na jednodnevni izlet

Na svega dva i po sata vožnje od Beograda nalazi se Temišvar, najveći grad Banata i ujedno treći grad po veličini u Rumuniji.

U ovaj grad se u drugoj polovini 20. veka odlazilo mahom radi trgovine; u vreme vladavine Nikolaja Čaušeskua veliki broj državljana tadašnje Jugoslavije odlazio je u Rumuniju sa torbama punim popularnog suvog začina, čokolada i kafe, a vraćao se u domovinu natovaren orasima, zlatnim i srebrnim nakitom i skulpturama iz porodičnih riznica siromašnih Rumuna koji su pokušavali da prežive.

Preporučujemo

Otkako je Rumunija ušla u Evropsku uniju, Temišvar je postao destinacija na koju državljani Srbije rado odlaze na jednodnevni izlet.

Danak neiskustvu plaća se tek po dolasku u Temišvar; jedan dan je, ruku na srce, nedovoljan za obilazak svih znamenitosti i šoping u tržnim centrima, a s druge strane sasvim dovoljan da “napunite baterije” i uživate u lepotama grada koji je nekada nepravedno potcenjivan kao turističko odredište.

Ukoliko do sada niste bili u Temišvaru, a želite da upoznate dušu grada, evo naših predloga šta bi trebalo da posetite.

Trgovi u starom gradskom jezgru

Svaka turistička tura započinje odlaskom na Trg pobede, na kom se nalazi zgrada Opere. Upravo kod ovog impresivnog zdanja započeta je Rumunska revolucija 1989. godine, koja je trajala 10 dana i posle koje je svrgnut Nikolae Čaušesku.

Do sledećeg trga, nazvanog Vojni trg (ponegde i Trg slobode) stiže se šetnjom kroz “ulicu šarenih kišobrana”. U centralnom delu trga je spomenik Janu Nepomuku, češkom svešteniku kod kojeg je supruga češkog kralja dolazila na ispovest. Kako je kralj bio ljubomoran, pokušao je da od Jana Nepomuka sazna šta mu je njegova supruga ispovedala. Ali, Jan ni po koju cenu to nije želeo da oda, zbog čega ga je kralj bacio sa mosta u Vltavu.

Konačno, treći i najveći trg je Trg ujedinjenja, okružen zgradama čije fasade oduzimaju dah. Tu su najstarija apoteka u Temišvaru, spomenik Svetom trojstvu, fontana, katolička crkva posvećena Svetom Đorđu, kao i tri zdanja posebno značajna za istoriju Srba u Temišvaru - Vladičanski dvor, crkva Vaznesenja Gospodnjeg (nekada crkva Svetog Đorđa) i Srpska kuća.

Impresivna arhitektura

“Mali Beč” nije nadimak koji Temišvar nosi tek tako. Biseri secesije i baroka sačekaće vas ne samo na zgradama smeštenim na centralnim gradskim trgovima, već i ako zađete u uličice u kojima živi “običan svet”.

Ornamenti na zgradama svedoče o bogatoj prošlosti Temišvara čije su zgrade projektovali najveći majstori svog zanata u 19. i 20. veku.

Istina, mnogim zgradama je neophodna obnova, ali su isto tako mnoge zgrade u srcu grada već osvežene i svojim izgledom oduzimaju dah. Od zgrade Opere koja se nalazi na Trgu pobede, preko čuvene “Bižuterije”, do koje se stiže šetnjom kroz čuvenu “ulicu šarenih kišobrana” nećete znati gde pre da pogledate.

“Bižuterija” je građena u Gaudijevom stilu; bela, sa mnoštvom plavih detalja, terasom od kovanog gvožđa, oblim ivicama i ukrašena čuvenom žolnai keramikom nateraće vas da se zaljubite u nju na prvi pogled.

Ova, kako bi to Balašević rekao, “kućerda na lakat” donekle je “stisnuta” između drugih zgrada na obe ulice, takođe lepo ukrašenih, ali joj one po lepoti i raskoši ne mogu ni prići.

Na drugi način atraktivno je zdanje u kom je smeštena osiguravajuća kuća “Lojd” na Trgu pobede. Iako je i ona bela i puna kitnjastih ukrasa na fasadi, deluje više bečki od ljupke “Bižuterije” oblih ivica. Neretko ćete čuti da “Bižuterija” podseća na dvorac za Štrumpfove, a da “Lojd” liči na zamak u kom žive bogati grofovi.

Ni zgrada Opere na Trgu pobede nije arhitektonski nezanimljiva - naprotiv. U njoj je nekada bilo pozorište, a kako su zbog rekvizita često izbijali požari, tako su graditelji odlučili da zbog bezbednosti i dugovečnosti zgrade kasnije koriste mermer.

I tri slavoluka u gornjem delu zdanja isklesana su u mermeru i izgledaju impresivno, baš kao i čitav trg na kom se zgrada Opere nalazi.

Posebna simbolika dva tornja na crkvi Vaznesenja Gospodnjeg

Na Trgu ujedinjenja, u srcu Temišvara, nalazi se Srpska saborna crkva posvećena Vaznesenju Gospodnjem, nekada crkva Svetog Đorđa koja je ujedno i prestona crkva Temišvarske eparhije.

Podignuta je u 18. veku i karakteristična je po dva tornja, o čemu postoji zanimljiva priča. Naime, kako je u Temišvaru oduvek živeo veliki broj Srba, tako se smatralo da je jedan toranj na ovoj svetinji namenjen Srbima u Temišvaru, a drugi Srbima van Temišvara, širom sveta.

Ostala je legenda da je ikonostas u nekadašnjoj crkvi Svetog Đorđa bio najlepši u celom Banatu, ali je svojevremeno, u doba velike krize, prodat nekom grofu. Ikonostas je kasnije otkupljen i više se ne nalazi u privatnoj zbirci.

Hram Banatske mitropolije svakako je najimpozantnije versko zdanje u srcu Temišvara. Ima čak 11 tornjeva i može se videti gotovo iz svakog kutka grada. Podigao ga je kralj Mihai, rođeni brat voljene srpske kraljice Marije Karađorđević, poreklom iz Rumunije, čiji roditelji imaju biste na potezu od Trga pobede do hrama Banatske mitropolije.

Krovovi ove svetinje prekriveni su žolnai keramikom sa motivima koji su preuzeti sa rumunskih tepiha, dok su zvona napravljena od specijalnih legura uvezenih sa Jave i Sumatre.

Grad parkova

Temišvar je podređen pešacima, a u samom srcu grada nalazi se nekoliko parkova. Najpoznatiji je Park ruža u kom se održava veliki broj festivala, a tu su i Botanički park, Alpski, Dečji, Central… Nepregledne fantastično uređene zelene površine su “pluća grada” i mesta koja mame da u njima provedete sate i sate, bez želje da se vratite kući.

Posebni ugođaj je vožnja rekom Begej. Temišvarci su navikli da plove s jednog kraja grada na drugi, a vožnja u jednom pravcu košta svega jedan lei, odnosno petinu evra. GSP brodić može da primi stotinak putnika, a vožnja je izvanredna prilika da zavirite u druge delove grada koje, ako u Temišvaru ostajete samo jedan dan, nećete stići da obiđete. Duž obale Begeja sa obe strane načičkani su ribolovci koji, izvesno je, ništa ne mogu da upecaju, ali i te kako mogu da "napune baterije" pokraj reke i uživaju u zelenilu.

Hrana i šoping

Iako je Rumunija članica EU, u ovoj zemlji nigde nećete moći da plaćate u evrima. Zvanična valuta je lei i u menjačnicama u centru grada za jedan evro možete da dobijete nešto manje od pet leja. Toliko, primera radi, košta izuzetno ukusna rol-viršla u pekarama u centru.

U kafićima i restoranima na Trgu ujedinjenja popularna Cezar salata je oko osam evra, pivo od dva pa naviše, a kafa oko tri evra. Jela domaće kuhinje, sa salatom i hlebom, koštaju od šest do 10 evra.

Ako nameravate da odete u Temišvar da biste šopingovali, onda zaboravite na obilazak znamenitosti, jer za to nećete imati vremena. Čuveni “Julijus mol”, koji se nalazi na petnaestak minuta hoda od starog gradskog jezgra, izgleda poput omanjeg grada i krcat je buticima, prodavnicama tehnike i restoranima. Cene su slične onima u Srbiji, ali je, kažu oni koji su se zaputili u Temišvar isključivo zarad šopinga, doživljaj kupovine poseban.

Jedno je sigurno - u ovom banatskom gradu svako će naći ono što traži.

(Ona.rs)