Zbog znamenja na nebu, srpski kralj je izgradio ovaj manastir na Kosovu

Mada se pouzdano zna i kada je Gračanica izgrađena i ko je bio ktitor, jedno zanimljivo narodno predanje vezuje se za nastanak ove srpske srednjovekovne svetinje

Posvećen prazniku Uspenja Presvete Bogorodice, manastir Gračanica nadomak Lipljana na Kosovu i Metohiji jedna je od zadužbina srpskog kralja Milutina.

Smatra se da je na mestu te svetinje postojala crkva koja je bila posvećena Presvetoj Bogorodici.

Preporučujemo

Iako je manastirski kompleks obuhvatao i druga zdanja, danas je od njega ostala samo crkva, koja je izgrađena 1321. godine, navodi „Hramsvetogsave“.

Predanje o gradnji Gračanice

Mada se pouzdano zna i kada je Gračanica izgrađena i ko je bio ktitor, jedno zanimljivo narodno predanje vezuje se za nastanak ove srpske srednjovekovne svetinje.

Neposredno pred bitku na reci Gračanki, srpski kralj Milutin usnio je posve neobičan san, u kome mu se javio anđeo Gospodnji. Prema tom predanju, anđeo je obavestio kralja da će izvojevati pobedu u nastupajućoj bici.

Uz to je napomenuo i da bi trebalo da izgradi crkvu nakon toga, a kao znak zahvalnosti Gospodu za pomoć u bici. I to ne bilo kakvu crkvu, već upravo onakvu kakvu će mu anđeo pokazati.

Rečeno - učinjeno, tek srpski kralj je, prema tom narodnom predanju, zaista i video kako bi ta crkva trebalo da izgleda.

Budući da je bio čovek od reči, vrlo brzo nakon što je zaista i izvojevao pobedu u toj bici, srpski kralj se dade na posao, ne bi li uspeo da izgradi crkvu kakvu mu je anđeo i pokazao.

Istorija Gračanice - ukratko

Tek par decenija po završetku gradnje Gračanica dobija i pripratu i kulu sa zvonikom, ali ti delovi su, nažalost, srušeni tokom turske vladavine tim krajevima. I ne samo to, već je požarom bila zahvaćena i biblioteka, u kojoj su se nalazila mnoga značajna rukopisna dela.

Nešto više od dva veka kasnije, patrijarh Makarije Sokolović je radio na značajnoj obnovi Gračanice, a u drugoj polovini 16. veka će biti dovršene i freske. U narednom periodu se tadašnji patrijarh Pajsije pobrinuo za pokrivanje crkve krovom od olova, iako će opet uslediti razaranje ove svetinje.

Obnovu u najnovijem periodu manastir Gračanica doživljava nedugo nakon završetka Drugog svetskog rata, kada u njega dolaze i igumanija i monahinje.

Budući da je u pitanju značajan svedok istorije našeg naroda i remek-delo srpske srednjovekovne arhitekture, manastir Gračanica deo je Liste svetske baštine UNESCO-a i karakteriše se kao „mesto od izuzetne kulturne i istorijske vrednosti“.

Loza Nemanjića

Izuzev freske na kojoj je prikazana mlađana kraljica Simonida, supruga kralja Milutina, koja je bila i inspiracija za istoimenu, čuvenu pesmu Milana Rakića, freskopis Gračanice specifičan je još po nečemu.

Ukupno 16 portreta obuvata prikaz loze Nemanjića, a kako navodi „Zaduzbinenemanjica“, to je prvi put da je loza ove porodice prikazana na takav način. Naime, prikazana je u vidu „uvis razgranate loze“.

Iako je riznica manastira Gračanice bila zahvaćena požarom, najverovatnije u periodu između 1379. i 1383. godine, danas se u njoj nalaze ne samo neke od vrlo važnih ikona nastalih kada je manastir i izgrađen ili nekoliko vekova docnije, nego i liturgijski predmeti, te rukopisne knjige koje se smatraju značajnim.

(Ona.rs)