Više od 100 godina stara vazdušna banja u Srbiji: Najviša šumadijska planina nosi simboličan naziv

U centralnom delu Srbije, u oblasti Šumadije, planina Rudnik je vulkanskog porekla. Ujedno je to i najsevernija oblast tog tipa u centralnom delu naše zemlje.

Međutim, to nije jedino po čemu je ova planina posebna. Zbog povoljnih klimatskih karatkeristika, Rudnik je proglašen zvanično za vazdušnu banju pre nešto više od stotinu godina, daleke 1922. godine. Razlozi za to su ne samo značajan broj sunčanih sati na godišnjem nivou, nego i visok nivo jona u vazduhu.

Preporučujemo

Tek oko 15 kilometara deli Rudnik i Gornji Milanovac, dok je ova šumadijska planina oko stotinu kilometara udaljena od Beograda.

Okolina Rudnika ništa manje nije zanimljiva. Osim Aranđelovca, te Bukovičke banje i pećine Risovača, nedaleko od planine nalazi se i Banja Vrujci.

Značajni materijalni ostaci

Mnogo je dokaza o tome koliko je Rudnik u prošlosti bio značajan. Otrkiveno je da su rudnici, koji se i vezuju za nastanak naziva ove planine, tu postojali još u vreme rimske vladavine tim područjem današnje Srbije. Osim rudnika i rudarskih kolonija, tu su bili i hramovi i svetilišta.

Možda najznačajniji otkriveni materijalni ostaci iz tog perioda su oličeni u ostacima nekadašnjeg rimskog hrama.

U pitanju je hram, koji je znan kao „Tera Matris“ i za koji se veruje da je bio posvećen Majci zemlje, rimskoj boginji.

Iako je prethodno to svetilište razrušeno, poznato je da je obnovljeno tokom trećeg veka. Zasluge za to se pripisuju Septimiju Severu, jednom od rimskih careva.

Srpski vladari na Rudniku

Kada se uzme u obzir podatak o postojanju rudnika na ovoj šumadijskoj planini, ali i o lokaciji na kojoj se Rudnik nalazi, jasnije je i zašto su mnogi srpski vladari boravili često tu.

Sve to je išlo dotle da je kovnica novca postojala na ovoj planini i to u vreme vladavine kralja Dragutina Nemanjića. I to nije sve, jer postoji podatak i o tome da je prvi srpski dinar, koji je izrađen tako da sadrži natpis na ćiriličnom pismu, kovan upravo na Rudniku.

Planina nastavlja da bude značajan centar, kako u rudarskom, tako i u trgovinskog smislu i tokom vladavine dvojice srpskih despota. Osim u vreme vladavine despota Stefana Lazarevića, Rudnik je bio značajan centar i u vreme vladavine despota Vuka Brankovića.

Sledi period turske, pa austrijske vladavine.

Posebno je zanimljivo pomenuti da je prva teritorija koja je bila oslobođena tokom Prvog srpskog ustanka bilo upravo područje ove planine u Srbiji.

(Ona.rs / „TO opštine Gornji Milanovac“ )