Manastir Morača: Svetinja koju krase bogata biblioteka, relikvije i vodopad

Prema jednoj od legendi, mlađani Nemanjić je u snu ugledao vodopad Svetogora, kao znak na kom mestu treba da podigne svoju zadužbinu

Unuk velikog župana Stefana Nemanje, knez Stefan Vukanović Nemanjić je polovinom 13. veka podigao zadužbinu na obali reke Morače, po kojoj je manastir i dobio naziv.

Manastir Moraču, nadomak Kolašina, podigao je mlađi sin Vukana Nemanjića 1252. godine. U vreme kada je izgrađen, pripadao je novoosnovanoj Zetskoj episkopiji. Izgrađen je u stilu raške škole srpske arhitekture.

Preporučujemo

Prema jednoj od legendi, mlađani Nemanjić je u snu ugledao vodopad Svetogora, kao znak na kom mestu treba da podigne svoju zadužbinu.

Dve manastirske crkve

U okviru kompleksa manastira Morača nalaze se glavna i mala crkva. Prazniku Uspenja Presvete Bogorodice posvećena je glavna manastirska crkva izgrađena polovinom 13. veka, dok je druga, manja crkva posvećena Svetom Nikoli i izgrađena je 1635. godine. U to vreme je knez po imenu Vukić Vučetić, uz nesebičnu pomoć naroda i igumana Tome uspeo da obnovio manastir Moraču, koji je prethodnih decenija uništila  turska vojska.

U manjoj crkvi nalazi se i ktitorski potret, na kome je prikazan Stefan sa maketom Svetinje.

Ovaj srednjovekovni manastir nadaleko je poznat po živopisu, koji datira iz perioda nastanka. Doduše, očuvan je manji njegov deo, a najaznimljivije su kompozicije na kojima je prilazan život Svetog proroka Ilije. Do danas je sačuvano čak 11 kompozicija.

Zanimljiv je podatak da je jedna od fresaka, nazvana „Gavran hrani proroka Iliju“ zauzela drugo mesto na izložbi fresaka, koja je održana u francuskoj prestonici 1952. godine.

Budući da je manastir Morača značajno stradao od turskih osvajača početkom 16. veka, to je i razlog za tako slabu očuvanost prvobitnih fresaka. Danas se u ovoj svetinji mogu videti dobro očuvane freske iz perioda obnove, a nakon stradanja zdanja.

Čudesni vodopad u dvorištu

Vodopad nazvan Svetigora, koji protiče kroz dvorište ove svetinje izuzetno je zanimljiv. Formira ga omanji potok koji tuda protiče, a zatim se uliva dalje u reku Moraču.

Kako je vekovima unazad u Morači cvetala prepisivačka delatnost, to je i sasvim očekivano da se manastir može pohvaliti bogatom bibliotekom. Najstarije rukopisne knjige koje su pohranjene u manastirskoj biblioteci datiraju iz 16. veka i smatra se da su izrađene upravo u manastiru, koji je u ono doba važio za svojevrstan centar pismenosti.

Ruka Svetog sveštenomučenika Haralampija, nekadašnjeg episkopa u regiji Magnezija u Grčkoj, nalazi se danas u manastiru Morača.

(Ona.rs)