Sa Karađorđeve crkve u Topoli oglasila su se prva zvona u slobodnoj Srbiji

Istoričari smatraju da je Petar Nikolajević Moler u Voždovoj zadužbini ostavio svoja najvažnija slikarska dela

Foto: Ivan Strahinić

Vođa Prvog srpskog ustanka i obnovitelj srpske države Karađorđe Petrović podigao je početkom 19. veka svoju zadužbinu u Topoli.

U podnožju Oplenca između 1811. i 1813. godine nikao je Karađorđev grad, a u sklopu njega nalazili su se porodični i gostinski konak, kao i crkva posvećena Rođenju Presvete Bogorodice, danas poznata kao Karađorđeva crkva.

Izgrađena je od lomljenog kamena i popločana kamenom iz Studenice. Zvona izlivena u Beogradskog topolivnici bila su prva crkvena zvona koja su se oglasila u slobodnoj Srbiji posle viševekovnog ropstva pod Turcima.

Nažalost, posle sloma Prvog srpskog ustanka i nove turske okupacije Karađorđeva zadužbina našla se na meti Osmanlija. Oštećeni su i impozantni ikonostas, ali i freske koje su većinski bile delo vojvode Petra Nikolajevića Molera, sinovca Hadži Ruvima, arhimandrita manastira Bogovađa. Istoričari smatraju da je u ovoj svetinji Moler ostavio svoja najznačajnija slikarska dela.

Posle turskog zuluma narod je ubrzo obnovio svetinju u kojoj se do dana današnjeg bez prekida obavljaju bogosluženja.

Osnivač kraljevske loze Karađorđević sagradio je za sebe grobnicu ispred oltara u crkvi u Topoli. Dve godine pošto je ubijen u Radovanjskom lugu, kneginja Ljubica prenela je njegovo telo u Topolu, a dve decenije posle ubistva iz Beograda je doneta i Karađorđeva glava.

Zemni ostaci Vožda počivali su u njegovoj zadužbini sve do 1930. godine, kada su preneti u crkvu Svetog Đorđa na Oplencu, mauzolej dinastije Karađorđević.

U Karađorđevom gradu, u njegovom nekadašnjem konaku, danas se može videti muzejska postavka posvećena Prvom srpskom ustanku, kao i lični predmeti Vožda, među kojima je i originalni Karađorđev top, poznat kao “aberdar”.

Foto: Ivan Strahinić

(Ona.rs)