Zastrašujuća prošlost beogradskog simbola: Nikada ne bi pogodili na čemu je izgrađena crkva Svetog Marka
Dobro nam je poznato da Beograd tokom minulih vekova nije izgledao ovako kako danas izgleda. Na mestu današnjeg poznatog beogradskog parka Tašmajdan postojalo je i Staro groblje. Pred kraj 19. veka dolazi do preseljenja posmrtnih ostataka na novu lokaciju, koja nam je danas poznata kao Novo groblje u Beogradu.
Nekako je i logično da je crkva, koja se nalazila u okviru tog Starog groblja, među lokalnim stanovništvom bila poznata jednostavno kao Grobljanska.
Preporučujemo
Poslednja zadužbina srpskog kralja izgrađena je, prema predanju, posle jedne bitke
Zbog znamenja na nebu, srpski kralj je izgradio ovaj manastir na Kosovu
No, ono što je možda manje poznato jeste da je to bila stara crkva posvećena Svetom Marku, a kasnije je tu nikla velelepna građevina kakvom je danas poznajemo.
Nekoliko puta tokom višegodišnje gradnje ove Svetinje gradnja je prekidana. Pored toga što po izgledu podseća na značajan srpski srednjevekovni manastir Gračanicu, tokom gradnje crkve Svetog Marka primenjivan je isti način gradnje kao i kod tog manastira.
Stara crkva Svetog Marka
Smatra se da je još od 19. veka nedaleko od mesta na kome se danas nalazi ova bogomolja postojala crkva, te da je bila posvećena istom Svecu. Prvobitni hram je izgrađen još za vreme vladavine knjaza Miloša Obrenovića. U doba kada je mitropolit Petar Jovanović bio patrijarh Srpske pravoslavne crkve.
Važno je razumeti i značaj koji je crkva Svetog Marka imala u to doba, a koji je bio nemerljiv, što se primarno ogleda u materijalu koji je korišćen za gradnju ove Svetinje. Kada se uzme u obzir da je drvo bio materijal koji je korišćen za gradnju tadašnje Saborne crkve, a da je ova na Tašmajdanu bila izgrađena od kamena, bolje se razume i značaj koji je ova crkva posvećena Svetom Marku imala u tadašnjem Beogradu.
Trgovac iz mesta Katranica, na području tada Južne Srbije, po imenu Lazar Panča bio je ktitor te crkve Svetog Marka u Beogradu. Poznato je takođe i da je Hadži-Nikola Živković, koji je bio iz Vodena, zajedno sa majstorima po imenu Nikola i Janja bio zadužen za rukovođenje radovima na gradnji ove, ali i mnogih drugih Svetinja u Srbiji toga doba.
Sve do nacističkog bombardovanja Beograda, koje se zbilo na dan 13. aprila 1941. godine, na tom mestu postojala je prvobitna crkva. Godinu dana docnije su odatle potpuno uklonjeni ostaci zapaljenog i razrušenog hrama.
Večno počivalište srpskih vladara
Iako se češće pominje podatak da je današnja crkva Svetog Marka u Beogradu značajna zbog činjenice da se u njoj nalazi grobnica srpskog cara Dušana Silnog, ne treba zaboraviti i još jednog značajnog srpskog vladara koji je takođe u ovoj Svetinji sahranjen.
Nakon Majskog prevrata i surovog stradanja tadašnjeg srpskog kralja Aleksandra Obrenovića i njegove supruge, kraljice Drage Mašin, oboje su sahranjeni u toj beogradskoj crkvi.
Poštovaoci dinastije Obrenović neretko su upravo crkvu Svetog Marka smatrali grobnicom članova te porodice, jer su osim kralja i kraljice, u njoj pored ostalih sahranjeni i knežević Milan Obrenović, koji je bio najstariji sin srpskog knjaza, kao i još nekoliko članova te vladajuće dinastije.
(Ona.rs/ „Crkva Svetog Marka“ )