Mehmed paša Sokolović i Ivo Andrić proslavili su ovaj grad, svako na svoj način

Ne samo da se „na Drini ćuprija“ nalazi na Listi svetske baštine UNESCO-a, već je uvrštena i na listu stotinu najugroženijih mesta na svetu

Na samom istoku Republike Srpske, na oko 15 kilometara udaljenosti od granice sa Srbijom, nalazi se Višegrad. Grad koji je u svojim delima proslavio jedini srpski nobelovac, Ivo Andrić.

Donju varoš je u drugoj polovini 16. veka sagradio Mehmed paša Sokolović. U to vreme je iznad nje postojalo još jedno naselje, pa ceo grad dobi današnji naziv, Višegrad. Kameni most dužine 179,5 metara simbol je grada i svojevrsna zadužbina Mehmed paše.

Ne samo da se „na Drini ćuprija“ nalazi na Listi svetske baštine UNESCO-a, već je uvrštena i na listu stotinu najugroženijih mesta na svetu.

Ivo Andrić / Foto: Profimedia/AFP

Za gradnju ove ćuprije vezane su mnoge legende, među kojima se najčešće pominje ona o Stoji i Ostoji. Rade Neimar, koji je bio zadužen za gradnju ovog mosta, imao je neprekidno problem sa onostranim silama, koje bi uništile preko noći sve ono što bi on za dana izgradio. Onda mu se, veli legenda, u snu javio glas, koji mu je rekao da mora naći brata i sestru, po imenu Stoja i Ostoja i ugraditi ih žive u temelje mosta, kako bi se građevina održala. Rečeno – učinjeno! Nakon što su oteli decu od majke i žive ih ugradili u temelje ćuprije na Drini u Višegradu, Rade se sažali i ostavi „prozore“, kako bi sirotu decu majka mogla da doji.

Most na Drini u Višegradu / Foto: Wikipedia/Ванилица

Remek-delo graditeljstva

Ukrotiti reku Drinu nije bilo lako, o čemu svedoči i pomenuta legenda. Ipak, danas se most sa 11 lukova proteže preko ove reke i predstavlja sinonim Višegrada.

Materijal za gradnju dovožen je iz Višegradske banje. Most je širine 6,3 metra, s tim da postoje proširenja sa obe strane baš na polovini. Upravo tu je smešteno i svojevrsno odmorište. U davna vremena, na sredini mosta postojala je i kapija, koju su čuvali stražari. Na tom mestu mogu se videti i dve ploče, koje svedoče o ktitoru i vremenu gradnje. Između ostalog, na jednoj od ploča može se pročitati i sledeće:

"Božjom pomoću osnivač, gospodin Mehmed paša učinio je,

da se njegovo ime spominje s poštovanjem i blagonaklonošću.

Podigao je most, kojem na svijetu nema ravna.

Nemoj reći da je propao imetak, koji se troši u ovkavo dobro djelo.

Nadam se u svevišnjeg boga, da će njegovom osnivaču dani sretno prolaziti,

i da u životu nikad neće tugu osjetiti."

Prizor sa Šarganske osmice. Foto: Wikimedia Commons/Herbert Ortner, Vienna, Austria

Atrakcije grada na Drini

Mada most preko reke Drine predstavlja najveću znamenitost grada, nema sumnje da se Višegrad može još mnogo čime pohvaliti.

Uz spomenike Mehmed paši Sokoloviću i Ivi Andriću, koji se nalaze u neposrednoj blizini mosta, u gradu se može videti kao i spomen učionica u kojoj je prva znanja sticao jedini srpski nobelovac i kuća u kojoj je živeo.

Prilikom posete gradu ne treba propustiti ni posetu Gradskoj galeriji Višegrad. U gradu se nalazi i srpska pravoslavna crkva posvećena Uspenju Presvete Bogorodice, izgrađena u drugoj polovini 19. veka, kao i spomenik srpskim borcima, koji su svoje živote izgubili tokom ratova 90-ih godina prošlog veka.

Današnji izgled Železničke stanice Mokra Gora na Šarganskoj osmici. Foto: Wikimedia Commons/Ванилица

Posebnu atrakciju predstavlja poseta Andrićgradu i vožnja čuvenom Šarganskom osmicom.

U blizini grada nalazi se i Višegradska banja, čije lekovite vode pomažu osobama koje pate od oboljenja disajnih puteva, zatim od reumatizma i ginekoloških oboljenja. Smeštena je na nadmorskoj visini od 414 metara i poznata je po lekovitoj vodi bogatoj radonom.

U klisuri Rzava, udaljena oko 12 kilometara od Višegrada, na putu prema Užicu nalazi se zadužbina župana Pribila i njegovih sinova Petra i Stefana. Manastir Dobrun izgrađen je polovinom 14. veka u blizini istoimenog srednjevekovnog grada, čiji ostaci danas svedoče o njegovoj lepoti i veličini. Postoji uverenje da je „prokleta Jerina“ bila zaslužna za nastanak Dobruna, mada o tome ne postoje adekvatni istorijski dokazi.

Danas se u blizini manastira i ostataka grada može videti i spomenik posvećen vođi Prvog srpskog ustanka. Spomenik Karađorđu postavljen je 2004. godine, povodom obeležavanja dva veka od početka ustanka, kada je otvoren i Karađorđev konak, u kome danas postoji Muzej Mitropolije dabrobosanske i Muzej Prvog srpskog ustanka, kao i galerija.

(Ona.rs)