Okolina bogata znamenitostima i zanimljiva legenda vezuju se za ovo kraško vrelo

Očekivano ili ne, za Krupajsko vrelo vezana je i, u najmanju ruku zanimljiva legenda, u kojoj se pominje skriveno zlato

Na potezu između sela Krupaja i Milanovac, u podnožju Beljanice, nalazi se jedno od, po mišljenju mnogih, najlepših kraških vrela u Srbiji.

Krupajsko vrelo udaljeno je od Žagubice oko 35 kilometara.

Preporučujemo

Prvobitan izgled vrela, na kome nastaje Krupajska reka, izmenjen je gradnjom drvene brane 1945. godine. Nedugo nakon što ju je srušila voda, izgrađena je nova brana od trajnijeg materijala. Budući da je tu postojala i monovlačara za sukno, to je snaga vode korišćena najpre za njeno pokretanje, da bi naknadno, kako navodi „Turizamusrbiji“ tu bio podignut ne samo mlin, već i hidrocentrala.

Upravo zahvaljujući gradnji brane Krupajsko vrelo je poprimilo i današnji oblik u vidu izduženog jezerceta.

Neverovatno providna voda

Iako je oko metar prosečna providnost vode Krupajskog vrela, ona na mestima dostiže čak i pet do šest metara, što uz smaragdnu boju čini ovo kraško vrelo gotovo nestvarnim.

Maksimalna dubina istraženosti vrela iznosila je 18 metara, mada su kasnije sprovedena istraživanja, tokom kojih je utvrđeno da na dubini većoj od čak 70 metara postoji „inverzni krak pećinskog sifona“. Takođe su vršena istraživanja tokom kojih su se pojavile indicije da dubina Krupajskog vrela iznosi 123 metra.

Između 9 i 11 stepeni iznosi prosečna temperatura vode ovog kraškog vrela, dok voda temperature 26 stepeni Celzijusa izlazi na česmi, smeštenoj nadomak mlina. Drugi izvor termalne vode, koji nalikuje vodoskoku, doduše manjih dimenzija, nalazi se u blizini te česme.

Krupajsko vrelo i legenda

Očekivano ili ne, za Krupajsko vrelo vezana je i, u najmanju ruku zanimljiva legenda, u kojoj se pominje skriveno zlato.

Vodeni duh po imenu Tartor, kako navodi legenda, zadužen je bio za čuvanje zlata, koje su „progutale“ Homoljske planine i koje se sada nalazi u Zlatnoj pećini, smeštenoj na samom dnu vrela, navodi „Srednjeskole.edukacija“.

I da sve bude još zanimljivije, legenda pominje i takozvani đavolji dan, kada Tartor slavi i uz zvuke bubnjeva poziva ostale duhove na slavu. Upravo to je važan dan, jer je ulaz u podzemnu pećinu samo tada otvoren. Smatra se, prema legendi da će onaj ko se tog dana okupa u reci imati i značajne moći.

Ali, da bi ta moć zaista i postojala, potrebno je da ljudi podnesu žrvu Tartoru, koja je uglavnom oličena i mladoj i lepoj devojci.

Manastiri i druge znamenitosti u okolini

Uz jednu od, sasvim sigurno najposećenijih pećina u našoj zemlji, čiji je simbol figura poznata kao Majka sa detetom, u blizini Krupajskog vrela nalazi se i istoimeni manastir. Poznat i pod nazivom Manasija, manastir Resava zadužbina je srpskog despota Stefana Lazarevića i datira iz prve polovine 15. veka.

Zadužbina srpskog kneza Lazara, manastir Ravanica takođe se nalazi u okolini vrela, a u njemu se, pored ostalih relikvija, čuvaju i mošti ktitora.

Senjski rudnik sa Muzejom ugljarstva predstavlja još jednu atraktivnu lokaciju u ovom delu Srbije. Ništa manje atraktivan nije ni vodopad Veliki Buk ili Lisine, koji je smatran i najvišim u našoj zemlji.

(Ona.rs)