Karavani, sultanije i legende: Carigradski drum i senom nahranjeni konji na putu Beograd–Istanbul

Put koji je tokom srednjeg veka spajao Beograd sa nekadašnjim Carigradom, a danas Istanbulom u Turskoj, bio je poznat kao Carigradski drum. Kada su putovali iz Dubrovnika za nekadašnji Stambol, karavani su zastajali i u današnjoj Sjenici. I ne samo da su koristili priliku da tu ostave konje da se odmore od puta, već su ih upravo tu i hranili senom.

Iako je zbog ekstremnih vremenskih prilika Sjenica nekada važila za mesto koje je na neki način odsečeno od ostalih, danas to više nije slučaj, jer je “dobro povezana sa gradovima na sve četiri strane sveta”.

Preporučujemo

Pored toga što se nalazi u srcu Pešterske visoravni, opština na kojoj se Sjenica nalazi je jedna od, površinski najvećih u našoj zemlji.

Osim 12 mesnih zajednica, na području opštine koju okružuju planine, nalazi se i više od stotinu naseljenih mesta. Osim reka Uvac i Jablanica, kroz teritoriju ove opštine protiču i reke Grabovica i Vapa.

Jedna od najvećih na Balkanu

U centru grada se nalazi i jedna od najpoznatijih sjeničkih atrakcija. Džamija sultanije Valide, koja je poznata i kao džamija Pertevnihal Valide datira iz polovine 19. veka. Ova islamska bogomolja izgrađena je kao zadužbina sultanije Valide, koja je bila majka Abdulaziza, turskog sultana.

Budući da su članovi sultanove porodice izgradili ovu džamiju, to se ona smatra carskom.

Interesantno je pomenuti da je 15 metara poluprečnik kupole ove džamije, pa je ona svrstana među najveće balkanske džamije.

Danas je ova islamska Svetinja zaštićena od strane nadležnih institucija kao spomenik kulture. O nastanku džamije izgrađene od kamena bele boje, u kombinaciji sa lokalnim materijalom i to bez temelja, postoji jedna zanimljiva legenda.

U to doba su karavani pomenute sultanije opljačkani. Nakon što je ona uspela da povrati ono što su hajduci opljačkali, naredila je gradnju ove Svetinje u današnjoj Sjenici.

Prirodne lepote Sjenice i okoline

Kao svojevrsna atrakcija ovog kraja se, osim Pešterske visoravni, neretko pominje i Sjeničko, odnosno Uvačko jezero, kako je njegov drugačiji naziv.

Nastalo veštačkim putem, kada je 1979. godine reka Uvac za potrebe gradnje brane pregrađena, ovo jezero jedan je od simbola Sjenice. Njegova dužina je nešto manja od 30 kilometara, nalazi se na 985 metara nadmorske visine, a čak 108 metara je njegova najveća dubina.

Na području Specijalnog rezervata “Uvac” nalazi se i Ledena pećina, po legendi tako nazvana zbog temperature od osam stepeni Celzijusovih u njenoj unutrašnjosti, koja ne varira u odnosu na godišnja doba.

U jugozapadnom delu naše zemlje, gde se nalazi i Sjeinica je i planina Golija, koja je i jedini rezervat biosfere kojim se Srbija može pohvaliti, pa je to i razlog zbog koga je ovaj park prirode deo UNESCO-vog MAB programa (engl. Man And Biosphere). U pitanju je Rezervat biosfere Golija – Studenica, a sama planina je pod zaštitom, budući da je proglašena zvanično Parkom prirode i to prve kategorije.

Tek nešto više od pet kilometara deli Sjenicu i Ski centar “Žari”, koji je specifičan po stazi namenjenoj nordijskom skijanju, ali i strelištem za biatlon.

(Ona.rs / “TO Sjenica” / “Park prirode Golija” / “Sjenica na dlanu” )